5. Zastosowanie technologii pomiarowych w treningu funkcjonalnym

Współczesne technologie pomiarowe stanowią kluczowy element uzupełniający proces szkoleniowy w treningu funkcjonalnym. Poprzez precyzyjne rejestrowanie parametrów biomechanicznych, fizjologicznych czy czasowych, umożliwiają nie tylko monitorowanie postępów, lecz także indywidualizację planu oraz szybką korektę techniki i intensywności ćwiczeń. Poniżej przedstawiono szczegółową teorię zastosowań oraz kilka propozycji praktycznych ćwiczeń łączących technologie pomiarowe z treningiem funkcjonalnym.


1. Monitorowanie zakresu ruchu i kontroli stawów

Teoria

  • Cel: Zapobieganie przeciążeniom oraz wyrównanie dysproporcji asymetrycznych.

  • Parametry: zakres zgięcia i wyprostu, prędkość i płynność ruchu, stabilność w płaszczyznach: czołowej, strzałkowej i poprzecznej.

  • Narzędzia: czujniki IMU, analizatory ruchu optoelektroniczne, goniometry cyfrowe.

Praktyczne ćwiczenie

  1. Test „Przysiad z monitorowaniem kąta”

    • Ustaw czujnik IMU na prawej i lewej kości udowej.

    • Wykonaj przysiad ze świadomością utrzymania równych kątów obu kolan.

    • Odczytaj w aplikacji różnicę kąta zgięcia; dąż do maksymalnego zbliżenia wartości.

  2. „Wypady z kontrolą kolana”

    • Za pomocą goniometru cyfrowego mierz kąt ugięcia kolana w fazie najgłębszego wypadu.

    • Wprowadź serię po 8 powtórzeń na każdą nogę, dążąc do zachowania kąta minimum 90° bez rotacji stawu skokowego.


2. Analiza intensywności i objętości wysiłku

Teoria

  • Cel: Optymalizacja obciążeń treningowych, unikanie przetrenowania, planowanie regeneracji.

  • Parametry: liczba powtórzeń, czas trwania serii, przerwy, przyspieszenia segmentów ciała.

  • Narzędzia: smartwatche z funkcją pomiaru ruchu, aplikacje z akcelerometrem, liczniki powtórzeń opierające się na algorytmach uczenia maszynowego.

Praktyczne ćwiczenie

  1. „Tabata z liczeniem powtórzeń”

    • Użyj smartwatcha z aplikacją monitorującą ruch (np. czujnik na nadgarstku lub klatce piersiowej).

    • Wykonaj 8 serii po 20 s przysiadów, 10 s przerwy.

    • Sprawdź w aplikacji dokładną liczbę powtórzeń i porównaj z celem (np. 15 powtórzeń/serię).

  2. „Sprint interwałowy z pomiarem akceleracji”

    • Zamocuj akcelerometr przy talii badanego.

    • Wykonaj 6 sprintów po 30 m, odczytując maksymalne przyspieszenie i czas osiągnięcia prędkości maksymalnej.

    • Na podstawie danych zaplanuj odpowiednią objętość i intensywność następnych sesji biegowych.


3. Biofeedback w technikach stabilizacyjnych

Teoria

  • Cel: Uświadomienie i poprawa kontroli mięśni stabilizujących tułów oraz stawów kończyn.

  • Parametry: przemieszczenie środka ciężkości (COP), napięcie mięśni głębokich, czas utrzymania pozycji.

  • Narzędzia: platformy sił reakcji, systemy EMG, aplikacje VR z czujnikami ruchu.

Praktyczne ćwiczenie

  1. „Deska z wizualnym biofeedbackiem”

    • Ustaw badanego w pozycji deski przed ekranem, na którym wyświetlany jest ruch COP.

    • Zadanie: utrzymać punkt reprezentujący środek ciężkości w obrębie wyznaczonego okręgu przez 60 s.

    • Powtarzaj 3 razy, notując czas stabilnego utrzymania.

  2. „Mostek biodrowy z EMG”

    • Nałóż elektrody na mięśnie brzucha oraz mięsień pośladkowy wielki.

    • Wykonaj 10 powtórzeń mostka biodrowego, obserwując na ekranie oprogramowania równomierność sygnałów EMG po obu stronach.


4. Śledzenie obciążenia kardiometabolicznego

Teoria

  • Cel: Dopasowanie intensywności ćwiczeń do stanu wytrenowania oraz stanu regeneracji.

  • Parametry: tętno spoczynkowe, tętno maksymalne, czas powrotu tętna do wartości spoczynkowej, variabilność rytmu serca (HRV).

  • Narzędzia: paski telemetryczne, smartwatche z zaawansowanym pomiarem tętna, czujniki HRV.

Praktyczne ćwiczenie

  1. „Wiosłowanie interwałowe z monitorowaniem HRV”

    • Przed sesją zmierz HRV spoczynkowe.

    • Wykonaj 5 serii 500 m na ergometrze wiosłowym w tempie 90 % HRmax, 2 min przerwy aktywnej.

    • Po każdej przerwie notuj zmiany tętna oraz powrót do 70 % HRmax.

  2. „Marsz/ bieg progresywny”

    • Rozpocznij marsz, zwiększając tempo co 3 min o 0,5 km/h.

    • W aplikacji odczytuj tętno co 30 s.

    • Zakończ, gdy tętno osiągnie 85 % HRmax, rejestrując dystans i czas.


5. Pełna integracja i raportowanie wyników

  1. Zestawienie wieloparametrowe

    • Połącz dane z analizatorów ruchu, EMG, kopów sił reakcji, HRV i akcelerometrii w jednym raporcie.

    • Wykresy kątów, sił, aktywności mięśniowej i tętna w funkcji czasu.

  2. System rekomendacji

    • Oprogramowanie analizuje przekroczenie normy np. asymetrię >5 %, nadmierne odchylenia COP >10 mm, dłuższy powrót tętna >3 min.

    • Generuje propozycje modyfikacji ćwiczeń: zmniejszenie obciążenia, dodanie ćwiczeń stabilizacyjnych, wydłużenie regeneracji.

  3. Kalendarz sesji z feedbackiem

    • Automatyczne planowanie kolejnych treningów na podstawie zgromadzonych danych.

    • Powiadomienia push w aplikacji przypominające o testach kontrolnych i agregujące wyniki w formie czytelnych tabel.


Dzięki wszechstronnemu zastosowaniu technologii pomiarowych trening funkcjonalny zyskuje wymiar precyzyjnego, data‑driven coachingu. Również zawodnik, widząc swoje postępy w postaci twardych liczb i wykresów, osiąga większą motywację oraz świadomie uczestniczy w procesie korygowania techniki i rozwoju sprawności.