3.4. Stawy kręgosłupa i ich ruchomość
1. Rodzaje stawów w kręgosłupie i ich funkcje
Kręgosłup zawiera dwa główne typy stawów: stawy międzykręgowe oraz stawy między wyrostkami stawowymi (zwanego stawami międzywyrostkowymi lub stawami fasetowymi). Każdy z tych stawów pełni różne funkcje w zakresie ruchomości i stabilizacji.
Stawy międzykręgowe (krążki międzykręgowe) znajdują się pomiędzy trzonami sąsiednich kręgów i są to stawy chrząstkowe. Każdy z tych stawów składa się z krążka międzykręgowego, który działa jak amortyzator, umożliwiając ograniczoną ruchomość między poszczególnymi kręgami. Krążki te składają się z pierścienia włóknistego otaczającego jądro miażdżyste, które umożliwia absorbowanie sił kompresyjnych. Stawy te są kluczowe dla stabilności kręgosłupa oraz pozwalają na ruch w płaszczyźnie strzałkowej (zgięcie i wyprost).
Stawy między wyrostkami stawowymi (stawy fasetowe) znajdują się pomiędzy wyrostkami stawowymi górnymi i dolnymi kręgów. Są to stawy maziowe, które pozwalają na większą ruchomość niż stawy międzykręgowe, zwłaszcza w płaszczyźnie czołowej i poprzecznej. Funkcja tych stawów polega na kontrolowaniu zakresu ruchów między kręgami, takich jak zgięcie boczne oraz rotacja. W zależności od odcinka kręgosłupa, stawy fasetowe mają różne ułożenie, co wpływa na zakres możliwych ruchów w danym odcinku.
Stawy fasetowe wraz z krążkami międzykręgowymi współpracują, aby umożliwić ruchy całego kręgosłupa, a jednocześnie zapewnić jego odpowiednią stabilizację. Dzięki tej współpracy, kręgosłup jest w stanie absorbować wstrząsy, jednocześnie zachowując możliwość ruchu w różnych płaszczyznach.