1. Przepisy dotyczące ochrony danych osobowych w muzykoterapii


  1. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO/GDPR)

  • Definicje: dane osobowe, kategorie szczególne (np. dane o stanie zdrowia) – muzykoterapia przetwarza dane wrażliwe, co wymaga szczególnych zabezpieczeń;

  • Podstawy prawne przetwarzania: zgoda pacjenta, niezbędność do świadczenia usług medycznych;

  • Zasady: minimalizacji (gromadzimy tylko niezbędne dane, np. imię, nazwisko, diagnozę muzyczną), celowości (dane używane wyłącznie do planowania i prowadzenia terapii), przejrzystości (pacjent musi wiedzieć, kto i w jakim celu dane przetwarza).

  1. Ustawa o zawodzie muzykoterapeuty (projektowana/przykładowa)

  • Wymóg prowadzenia dokumentacji terapeutycznej zgodnie z przepisami o dokumentacji medycznej;

  • Obowiązek zgłoszenia zbioru danych osobowych do rejestru GIODO/PUODO;

  • Sankcje za nieuprawnione ujawnienie lub utratę danych.

  1. Specyfika danych w muzykoterapii

  • Dane dotyczące preferencji muzycznych, wrażliwości emocjonalnej, historyczne zapisy sesji – traktowane jako dane wrażliwe;

  • Konieczność informowania pacjenta o czasie przechowywania nagrań audio/wideo (np. 5 lat od zakończenia terapii) oraz sposobie ich usuwania.

  1. Obowiązki informacyjne terapeuty

  • Poinformowanie pacjenta o prawie dostępu do danych, sprostowania, usunięcia (“prawo do bycia zapomnianym”);

  • Przedstawienie polityki prywatności: zakres zbieranych danych, cel, okres przechowywania, odbiorcy (np. superwizor, współpracujący psycholog).


Praktyczne ćwiczenia

  1. Mapa przepływu danych osobowych

    • Cel: Uświadomienie sobie, gdzie i w jakim celu przechowywane są dane.

    • Zadanie: Na dużym arkuszu narysować schemat:

      • Wejście danych (formularz zgłoszeniowy pacjenta).

      • Przechowywanie papierowe (teczki) i elektroniczne (systemy EHR).

      • Udostępnianie: superwizor, księgowość, IT.

      • Usuwanie: procedura niszczenia papieru, kasowania nagrań.

  2. Symulacja “Życie pacjenta”

    • Cel: Zrozumienie cyklu zgody i praw pacjenta.

    • Zadanie: W parach jedna osoba wciela się w pacjenta, druga w terapeutę. Terapeuta:

      • Przedstawia formularz zgody RODO (czytelnie, prosto).

      • Wyjaśnia prawo pacjenta do wniesienia skargi do PUODO.

      • Odgrywają scenkę pytań pacjenta (“Kto może zobaczyć moje nagrania?”) i udzielają odpowiedzi.

  3. Warsztat aktualizacji polityki prywatności

    • Cel: Praktyczna redakcja dokumentu.

    • Zadanie: Zespół terapeutów otrzymuje wzór polityki prywatności. Ich zadanie:

      • Uzupełnić sekcję „Cele przetwarzania” o muzykoterapię.

      • Określić okres przechowywania dokumentacji muzycznej.

      • Zredagować punkt o prawach pacjenta w prostym języku.

  4. Audyt wewnętrzny dokumentacji

    • Cel: Sprawdzenie zgodności z RODO.

    • Zadanie: W małych grupach:

      • Przeglądają 3–5 przykładowych kart pacjentów (anonimizacja).

      • Wyszukują brakujące elementy (np. brak informacji o odbiorcach danych).

      • Opracowują listę poprawek i harmonogram wdrożenia.

  5. Quiz wiedzy RODO

    • Cel: Utrwalenie kluczowych przepisów.

    • Zadanie: Interaktywny quiz online z pytaniami typu:

      1. “Na jakiej podstawie prawnej można nagrywać sesje muzykoterapeutyczne?”

      2. “Ile maksymalnie lat można przechowywać nagrania audio przed usunięciem?”

      3. “Jaką procedurę stosujesz, gdy pacjent żąda usunięcia danych?”

    • Feedback: pełne omówienie każdego pytania z linkami do odpowiednich artykułów RODO.

  6. Scenariusze kryzysowe: wyciek danych

    • Cel: Ćwiczenie reakcji na incydent.

    • Zadanie: Prowadzący przedstawia sytuację: “Kopia plików pacjentów została przypadkowo przesłana e-mailem do osoby z zewnątrz.” Grupa:

      • Opracowuje plan działania krok po kroku (notyfikacja PUODO, informowanie pacjentów, zabezpieczenie systemu).

      • Ćwiczy pisanie oficjalnego komunikatu do pacjentów.

Regularna realizacja tych ćwiczeń i zgłębianie przepisów RODO tworzy w muzykoterapeucie solidne podstawy prawne i zwiększa bezpieczeństwo danych – kluczowy warunek etycznej, profesjonalnej praktyki.