Anatomia funkcjonaln ...

Kości przedramienia, czyli kość promieniowa (łac. radius) i kość łokciowa (łac. ulna), stanowią niezwykle istotny element układu kostnego kończyny górnej, odpowiadający za złożone ruchy i funkcje przedramienia oraz dłoni. Te dwie kości współdziałają zarówno w stawach łokciowym i promieniowo-łokciowych, jak i nadgarstkowych, umożliwiając szeroki zakres ruchów – od prostych ruchów zginania i prostowania po bardziej złożone ruchy obrotowe przedramienia.

1. Kość promieniowa – struktura i funkcja

Kość promieniowa znajduje się po stronie bocznej przedramienia, bliżej kciuka. Jej główne funkcje to umożliwienie rotacyjnych ruchów przedramienia oraz wsparcie strukturalne przy ruchach dłoni i nadgarstka.

• Budowa górnej części: W proksymalnej części kości promieniowej znajduje się główka kości promieniowej (caput radii), która tworzy staw z główką kości ramiennej w stawie łokciowym, a także współtworzy staw promieniowo-łokciowy bliższy. Obrót główki kości promieniowej w stosunku do kości łokciowej pozwala na ruchy nawracania i odwracania przedramienia, co umożliwia obracanie dłoni.
• Trzon kości promieniowej: Trzon jest lekko zakrzywiony i smukły. Na jego przedniej powierzchni znajduje się guzowatość promieniowa (tuberositas radii), stanowiąca miejsce przyczepu ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia (biceps brachii), co odgrywa kluczową rolę w zginaniu i odwracaniu przedramienia.
• Dalsza część kości promieniowej: W dalszej części kości promieniowej znajduje się powierzchnia stawowa dla nadgarstka, która współtworzy staw promieniowo-nadgarstkowy. Staw ten umożliwia ruchy zgięcia, prostowania oraz złożone ruchy nadgarstka, takie jak obwodzenie.

Kość promieniowa pełni więc kluczową rolę w zapewnieniu ruchomości przedramienia i nadgarstka, co jest szczególnie istotne w codziennych czynnościach, takich jak chwytanie, pisanie czy obracanie przedmiotów.

2. Kość łokciowa – struktura i funkcja

Kość łokciowa zlokalizowana jest po stronie przyśrodkowej przedramienia, bliżej małego palca. Stanowi stabilny element mechaniczny, który wspiera funkcje prostowania i zginania przedramienia, a także pomaga w utrzymaniu jego strukturalnej integralności.

• Budowa górnej części: W górnej, proksymalnej części kości łokciowej znajduje się wyrostek łokciowy (olecranon), który tworzy część stawu łokciowego i stanowi miejsce przyczepu mięśnia trójgłowego ramienia (triceps brachii). Wyrostek łokciowy odgrywa istotną rolę w prostowaniu przedramienia. Poniżej znajduje się wcięcie bloczkowe (incisura trochlearis), które tworzy powierzchnię stawową z bloczkiem kości ramiennej.
• Trzon kości łokciowej: Trzon kości łokciowej ma kształt trójkątny i jest grubszy w części proksymalnej, zwężając się w kierunku dalszym. Wzdłuż jego przedniej powierzchni biegnie grzebień międzykostny, do którego przyczepia się błona międzykostna, struktura łącząca kość promieniową z łokciową i stabilizująca przedramię.
• Dalsza część kości łokciowej: W dalszej części kości łokciowej znajduje się główka kości łokciowej (caput ulnae), która współtworzy staw promieniowo-łokciowy dalszy. Ten staw umożliwia ruchy rotacyjne przedramienia (nawracanie i odwracanie).

Kość łokciowa odpowiada głównie za stabilizację przedramienia i umożliwia precyzyjne ruchy związane z prostowaniem oraz zginaniem stawu łokciowego.

3. Relacje między kością promieniową i łokciową

Kości promieniowa i łokciowa, chociaż są dwoma odrębnymi jednostkami anatomicznymi, działają w ścisłej koordynacji, zapewniając złożone ruchy przedramienia i dłoni. Są połączone błoną międzykostną, która stabilizuje ich położenie względem siebie, umożliwiając równoczesne ruchy. Błona międzykostna działa jak struktura dynamiczna, przenosząca siły i pozwalająca na równomierne rozłożenie obciążeń.

Podczas zginania i prostowania stawu łokciowego kości te poruszają się w stosunku do siebie, zapewniając odpowiednią dźwignię dla mięśni. W momencie, gdy przedramię wykonuje ruchy nawracania (pronacji) lub odwracania (supinacji), kość promieniowa obraca się wokół kości łokciowej, umożliwiając pełny zakres ruchów nadgarstka i dłoni.

Wnioski

Kości przedramienia – promieniowa i łokciowa – odgrywają fundamentalną rolę w ruchomości oraz funkcji kończyny górnej. Dzięki swojej budowie i współpracy umożliwiają precyzyjne oraz skoordynowane ruchy, które są niezbędne w codziennych czynnościach, takich jak pisanie, chwytanie czy manipulowanie przedmiotami.