6. Zasady prawne i etyczne współpracy z placówkami państwowymi


  1. Ramowe regulacje prawne

    • Ustawa o działalności leczniczej – określa warunki wykonywania działalności terapeutycznej w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, w tym zasady zatrudniania kontraktowego muzykoterapeuty.

    • Prawo oświatowe – reguluje współpracę z placówkami edukacyjnymi prowadzonymi przez samorządy i państwo (przedszkola, szkoły specjalne), szczególnie art. 53–55 dotyczące zajęć dodatkowych i nieobligatoryjnych.

    • Kodeks pracy – w przypadku zatrudnienia muzykoterapeuty jako pracownika etatowego w instytucji państwowej: wymogi BHP, czas pracy, ubezpieczenia społeczne.

    • RODO – ochrona danych wrażliwych (zdrowotnych) wymaga zawarcia z placówką państwową umowy powierzenia przetwarzania danych, określającej środki techniczne i organizacyjne zabezpieczające dokumentację.

  2. Etyka zawodowa w kontekście instytucji publicznych

    • Niezależność terapeutyczna: muzykoterapeuta musi pracować zgodnie ze standardami zawodu, nawet jeżeli instytucja promuje inne podejście; unikanie konfliktu interesów (np. reklama sprzętu muzycznego).

    • Równość dostępu: oferowanie równego poziomu usług wszystkim pacjentom/uczniom, niezależnie od statusu społecznego czy stopnia niepełnosprawności; przeciwdziałanie dyskryminacji.

    • Transparentność działań: jasne informowanie dyrekcji i zespołu o celach, metodach i spodziewanych rezultatów muzykoterapii, w formie pisemnych raportów i spotkań zespołowych.

    • Odpowiedzialność społeczna: świadczenie usług w sposób zrównoważony – np. gospodarowanie budżetem świetlicy szkolnej przy zakupie instrumentów, unikanie nadmiernych kosztów.

  3. Umowy i procedury

    • Umowa o współpracę: powinna precyzować zakres usług muzykoterapeuty – liczba godzin, formy prowadzenia zajęć (indywidualne/grupowe), terminy oraz warunki rozwiązania.

    • Porozumienie o współpracy międzyinstytucjonalnej: gdy muzykoterapeuta ma działać jednocześnie w kilku jednostkach (np. DPS i szkoła specjalna) – reguluje priorytety i harmonogram.

    • Procedury antymobbingowe i zgłaszania nieprawidłowości: muzykoterapeuta musi znać drogę zgłaszania sytuacji naruszających prawa pacjenta czy pracownika, zgodnie z wewnętrznym regulaminem placówki.

  4. Standardy dokumentacji

    • Karta zajęć: zawiera cel (np. rozwijanie koordynacji ruchowo-muzycznej), metodykę, użyte instrumenty, listę obecności, podpisy.

    • Protokół zdarzeń szczególnych: każdy incydent (reakcja alergiczna, sytuacja konfliktowa) odnotowuje się w protokole, który archiwizuje się wraz z notatkami terapeutycznymi.

    • Roczny raport działania: zgodny z wymogami ROI (Raport o Inteligencji Organizacji) – uwzględnia statystyki: liczba beneficjentów, efekty terapii, rekomendacje na kolejny rok.


II. Praktyczne ćwiczenia

  1. Analiza wzorcowej umowy

    • Otrzymaj od prowadzącego wzór umowy o współpracę z powiatowym ośrodkiem pomocy społecznej.

    • W grupach zaznaczcie klauzule: zakres usług, RODO, warunki wypowiedzenia.

    • Zaproponujcie zmiany, które zabezpieczą interesy muzykoterapeuty (np. dodanie zapisu o superwizji).

  2. Warsztat z RODO

    • Przygotujcie krótki tekst procedury powierzenia danych pomiędzy szkołą a gabinetem muzykoterapeutycznym.

    • Uwzględnijcie: cele przetwarzania, rodzaje danych, czas przechowywania, uprawnienia podmiotu danych.

  3. Symulacja negocjacji z dyrekcją

    • Jeden z uczestników gra dyrektora szkoły, drugi muzykoterapeutę.

    • Temat: zwiększenie godzin terapii z 1 do 2 tygodniowo w ramach dotacji miejskiej.

    • Cel muzykoterapeuty: wynegocjować dodatkowe 30 minut sesji grupowej oraz środki na zakup instrumentów.

  4. Opracowanie procedury zgłaszania incydentu

    • Stwórzcie schemat blokowy: krok 1 – rozpoznanie zdarzenia (np. pacjent poparzył dłonie od nagrzanego instrumentu); krok 2 – natychmiastowe działania; krok 3 – raport do kierownika; krok 4 – archiwizacja dokumentu.

  5. Case‐study: konflikt interesów

    • Opis: instytucja samorządowa oczekuje promowania określonego producenta instrumentów.

    • Zadanie: przygotujcie etyczną odpowiedź muzykoterapeuty, w której argumentujecie potrzebę obiektywnego doboru sprzętu.

  6. Audyt etyczny

    • W parach przejrzyjcie regulamin publicznego ośrodka pomocy (fragment dot. usług dodatkowych).

    • Odszukajcie potencjalne nieścisłości lub zapisy dyskryminujące (np. preferowanie mieszkańców gminy).

    • Zaproponujcie korekty regulaminu.

  7. Ćwiczenie budżetowe

    • Dysponując fikcyjnym budżetem 5 000 zł na rok dla muzykoterapii w DPS, rozpiszcie koszty: wynagrodzenie, instrumentarium, materiały, superwizja.

    • Zaplanujcie harmonogram zakupów i alokacji środków w miesięczne transze.

  8. Opracowanie wzoru karty zajęć

    • Stwórzcie szablon elektroniczny (Word/Excel) karty sesji, który zawiera wszystkie wymagane pola prawne i etyczne: dane pacjenta, zgody na udział, notatki o ryzyku.

  9. Trening asertywnej komunikacji

    • Scenariusz: pielęgniarka prosi o ciszę podczas sesji, twierdząc, że muzyka zakłóca funkcjonowanie sali.

    • Role‐play: zademonstrujcie, jak muzykoterapeuta wyjaśnia korzyści terapii i proponuje kompromis (np. słuchawki dla chorego leżącego).

  10. Monitorowanie zgodności

    • Przygotujcie listę kontrolną („check‐list”) do audytu wewnętrznego: czy umowa zawiera RODO, czy karta zajęć podpisana przez pacjenta?

    • Raz w kwartale użyjcie listy, by ocenić zgodność dokumentacji z wymaganiami.