10. Etyczne aspekty współpracy z członkami zespołu


  1. Poszanowanie autonomii i ról zawodowych

    • Każdy członek zespołu – od psychologa, przez fizjoterapeutę po pielęgniarkę – posiada wykształcenie, kompetencje i kodeks etyczny swojej profesji. Muzykoterapeuta musi respektować granice kompetencyjne innych specjalistów: nie narzucać metod, których oni nie stosują, ale równocześnie dzielić się wiedzą muzyczną.

    • Kluczowe zasady: jawność intencji, uzgadnianie metod, aktywne słuchanie, niepodejmowanie decyzji za drugą stronę.

  2. Poufność międzyzespołowa

    • Informacje o pacjencie przekazywane między członkami zespołu przechowywane są w zgodzie z prawem o ochronie danych (RODO/GDPR) oraz wewnętrznymi procedurami placówki. Muzykoterapeuta powinien stosować szyfrowane notatki, przekazywać tylko niezbędne dane i prosić o zgodę pacjenta na każdy transfer informacji.

  3. Unikanie konfliktu interesów

    • Muzykoterapeuta nie powinien rekomendować sprzętu, nut czy nagrań od firm, z którymi ma osobisty interes finansowy. Współpraca z innymi specjalistami wymaga, by podejmowane rekomendacje były czysto terapeutyczne, a nie komercyjne.

  4. Równość i brak dyskryminacji

    • Kierowanie się zasadą sprawiedliwości: każde stanowisko w zespole jest wartościowe. Nie faworyzujemy własnej dyscypliny, np. nie wyrażamy pogardy dla „tradycyjnej” rehabilitacji ruchowej czy psychoterapii.

  5. Odpowiedzialność wspólna

    • Zespół terapeutyczny ponosi współodpowiedzialność za przebieg terapii. Muzykoterapeuta musi zgłaszać obserwacje (pozytywne i negatywne) oraz brać udział w debriefingu, a w razie etycznego dylematu – inicjować superwizję międzyzespołową.


Ćwiczenia praktyczne

  1. Analiza dylematu etycznego w zespole

    • Scenariusz: fizjoterapeuta chce włączyć głośne bębny w sesję, by podnieść energię pacjenta, podczas gdy psycholog wskazuje na ryzyko pobudzenia lękowego.

    • Zadanie: podzieleni na triady (muzykoterapeuta – fizjoterapeuta – psycholog) przeprowadźcie 15-minutową debatę, w której każdy przedstawia swoje argumenty i dochodzi do konsensusu.

    • Cel: wypracowanie procedury wspólnego podejmowania decyzji oraz formułowania dokumentu „Plan adaptacji metody”.

  2. Warsztat „Poufność w akcji”

    • Symulacja: każdy zespół otrzymuje fikcyjne karty pacjenta z różnymi poziomami wrażliwości danych (np. diagnoza psychologiczna, wyniki EEG, osobiste obawy).

    • Zadanie: opracujcie procedurę przekazywania tych informacji między czterema rolami (muzykoterapeuta, psycholog, lekarz, pielęgniarka), uwzględniając minimalizację zakresu danych, formę (pisemna, ustna) i rejestr.

    • Wynik: gotowy „Protokół międzyzespołowej wymiany informacji”.

  3. Symulacja konfliktu interesów

    • Scenariusz: muzykoterapeuta ma relację sponsorską z firmą produkującą instrumenty. Zespół musi ocenić, czy i jak może rekomendować sprzęt.

    • Zadanie: w grupach zapiszcie przekonania „za” i „przeciw” wprowadzeniu instrumentu w terapii, prowadząc debatę moderowaną przez etyka.

    • Cel: nauka transparentnego ujawniania powiązań i budowania zaufania.

  4. Gra ról „Równość w zespole”

    • Format: osoby losują role: muzykoterapeuta, psycholog, lekarz, pacjent. Pacjent zgłasza obawy co do hałaśliwych sesji muzykoterapii.

    • Zadanie: przeprowadźcie wspólną sesję planowania leczenia, w której każdy ma równy czas na wypowiedź, a muzykoterapeuta aktywnie słucha i reaguje.

    • Refleksja: co zrobiono, by nikt nie dominował? Jak wzięto pod uwagę dobro pacjenta i rolę każdego eksperta?

  5. Debriefing etyczny

    • Po każdej symulacji/ćwiczeniu: zespół zbiera się na 10-minutowy debriefing, zapisując na tablicy:

      1. Największy etyczny sukces (co poszło wzorcowo)

      2. Największy problem etyczny (co wymaga poprawek)

      3. Konkretne rekomendacje na przyszłość

    • Cel: utrwalenie postawy refleksji i ciągłego doskonalenia własnych praktyk etycznych w pracy zespołowej.