6.2.4. Współpraca z zespołami terapeutycznymi
3. Planowanie zintegrowanych programów terapeutycznych
1. Teoretyczne podstawy integracji interdyscyplinarnej
1.1. Definicja i cele
-
Program zintegrowany to zestaw spójnych, komplementarnych interwencji różnych specjalistów (np. muzykoterapeuty, logopedy, psychologa, fizjoterapeuty), skoordynowanych wokół wspólnych celów terapeutycznych.
-
Głównym celem jest maksymalizacja efektu terapeutycznego poprzez jednoczesne oddziaływanie na sfery emocjonalną, poznawczą, fizyczną i komunikacyjną pacjenta.
1.2. Modele integracji
-
Model równoległy: różne terapie prowadzone niezależnie, ale zgodnie z jednym planem.
-
Model sekwencyjny: interwencje następują po sobie – np. najpierw muzykoterapia pobudzająca motywację, potem logopedia.
-
Model wspólny (multidyscyplinarny): wszyscy specjaliści pracują razem podczas jednej sesji grupowej lub indywidualnej.
1.3. Zasady planowania
-
Komplementarność: wybór technik muzykoterapeutycznych wspierających działania pozostałych specjalistów (np. rytmiczne ćwiczenia wspomagające koordynację ruchową prowadzoną przez fizjoterapeutę).
-
Spójność celów: każdy specjalista definiuje swoje cele w kontekście głównego celu pacjenta (np. poprawa komunikacji werbalnej wspierana elementami intonacji w muzykoterapii).
-
Harmonogram: określenie częstotliwości i kolejności spotkań, tak aby nie dochodziło do przeciążeń pacjenta.
2. Praktyczne ćwiczenia planistyczne
Ćwiczenie 1: Budowa zintegrowanego profilu pacjenta
-
Stwórzcie kartę pacjenta, zawierającą:
-
diagnozę medyczną, neuropsychologiczną, logopedyczną
-
aktualne wyniki testów funkcjonalnych
-
cele pacjenta (np. lepsza samoregulacja emocji, poprawa artykulacji)
-
-
W grupach 3-osobowych (muzykoterapeuta, psycholog, fizjoterapeuta) omówcie:
-
które interwencje każdej dziedziny mogą odpowiadać na które potrzeby
-
możliwe synergie (np. ćwiczenia oddechowe logopedyczne integrowane z relaksacyjnymi improwizacjami dźwiękowymi)
-
-
Zapiszcie wspólny plan na 4 tygodnie: dni, rodzaj i czas trwania każdej interwencji.
Ćwiczenie 2: Sesja „terapeutyczna mozaika”
-
Ułóżcie scenariusz sesji wspólnej (czas: 60 min):
-
10 min rozgrzewka oddechowo-głosowa (logopeda + muzykoterapeuta)
-
20 min praca ruchowa do muzyki (fizjoterapeuta + muzykoterapeuta)
-
15 min elementy arteterapii dźwiękowej (muzykoterapia) z elementami psychoterapii grupowej
-
15 min podsumowanie: dziennik uczuć + feedback uczestników
-
-
Przećwiczcie każdy segment:
-
Zwróćcie uwagę na płynne przejścia między specjalistami.
-
Skupcie się na komunikacji werbalnej i niewerbalnej, aby pacjent wiedział, czego się spodziewać.
-
Ćwiczenie 3: Warsztat harmonogramowania
-
Korzystając z szablonu Excel albo kalendarza drukowanego, zaplanujcie 12-sesyjny cykl:
-
Oznaczcie dni dla muzykoterapii, logopedii, fizjoterapii, psychoterapii.
-
Upewnijcie się, że żaden dzień nie jest „przeładowany” – max. 2 różne terapie jednym dniu.
-
-
Dodajcie „bufory” – czas na odpoczynek, ewaluację postępów, konsultacje zespołu.
-
Przećwiczcie modyfikację harmonogramu:
-
symulujcie nagłą absencję fizjoterapeuty i przeplanujcie zajęcia tak, aby program pozostał spójny.
-
3. Narzędzia wspomagające integrację
-
Wspólny cyfrowy plan terapii (np. Google Calendar + dokument Google): każdy wpis zawiera: cel, metodykę, odpowiedzialnego specjalistę.
-
Kartoteka „case conference”: drukowany plik, w którym zespół co miesiąc zbiera się na 30 min, omawia trudne przypadki.
-
Checklisty interwencji: osobne dla każdej terapii, ale z odnośnikami do metod pozostałych (np. przy ćwiczeniach rytmicznych link do ćwiczeń oddechowych).
4. Monitorowanie i ewaluacja programu
-
Kwestionariusz wielowymiarowy: pacjent raz w miesiącu ocenia:
-
poziom motywacji,
-
samopoczucie emocjonalne,
-
sprawność fizyczną,
-
komfort komunikacji.
-
-
Spotkania ewaluacyjne zespołu: co 4 tygodnie:
-
analiza kwestionariuszy, danych z notatek muzykoterapeuty, raportów pozostałych specjalistów,
-
decyzja o modyfikacjach: intensywność, metody, kolejność interwencji.
-
-
Raport końcowy: po 12 sesjach dokumentuje zmiany ilościowe (np. wzrost liczby poprawnie wypowiadanych głosek) i jakościowe (raport behawioralny z muzykoterapii).
Dzięki tak szczegółowo zaplanowanym, zintegrowanym programom terapeutycznym muzykoterapeuta i cały zespół są w stanie skutecznie łączyć zasoby, unikać duplikowania działań i osiągać cele pacjenta w sposób kompleksowy, kontrolowany i optymalnie dostosowany do jego potrzeb.