6.1.2. Prawo do prywatności i ochrony danych pacjentów
2. Obowiązki terapeuty w zakresie bezpiecznego przechowywania dokumentacji
Rodzaje dokumentacji
-
Papierowa: karty wywiadu, zgody, notatki sesyjne.
-
Cyfrowa: pliki audio/wideo z sesji, notatki w systemie elektronicznym, e-maile.
-
-
Miejsce i warunki przechowywania
-
Papierowe archiwum:
-
Szafy zamykane na klucz, ognioodporne.
-
Temperatura 18–22 °C, wilgotność względna 45–60 % – ochrona przed pleśnią i degradacją papieru.
-
-
Magazyn cyfrowy:
-
Serwery zgodne z wymogami ISO 27001 (lub krajowego odpowiednika).
-
Fizyczne centrum danych z zabezpieczeniem dostępu kartami, monitoringiem CCTV.
-
-
-
Kontrola dostępu
-
Papier: rejestr wejść do archiwum (kto, kiedy, w jakim celu).
-
Cyfrowe:
-
Autoryzacja dwuetapowa do systemu EHR/muzykoterapeutycznego.
-
Role i uprawnienia („tylko odczyt” dla asystentów, pełny dostęp dla terapeuty prowadzącego).
-
-
-
Szyfrowanie i kopie zapasowe
-
Nośniki przenośne (pendrive, płyty): wyłącznie szyfrowane (AES-256).
-
Backup cykliczny:
-
Cotygodniowy pełny backup + codzienne przyrostowe.
-
Przechowywany w oddzielnej lokalizacji geograficznie (offsite).
-
-
-
Retencja i usuwanie
-
Okres przechowywania dokumentacji: zgodnie z przepisami medycznymi (najczęściej 5–20 lat).
-
Procedura utylizacji papieru: przemysłowa niszczarka (koszykowe szuflady, ścinki < 4 mm).
-
Kasowanie cyfrowe: nadpisanie pliku trzykrotnie (metoda DoD 5220.22-M) lub fizyczne zniszczenie nośnika.
-
-
Rejestrowanie incydentów
-
Księga zdarzeń bezpieczeństwa: wpisy o każdej próbnej lub faktycznej utracie danych, nieautoryzowanym dostępie, awariach sprzętu.
-
Analiza przyczyn i raportowanie do Inspektora Ochrony Danych (IOD/PUODO) w ciągu 72 h.
-
Praktyczne ćwiczenia
-
Audit “Papierowy vs. Cyfrowy”
-
Cel: Porównanie poziomu zabezpieczeń dokumentacji papierowej i elektronicznej.
-
Zadanie:
-
W małych grupach uczestnicy otrzymują listę kontrolną (checklistę) punktów bezpieczeństwa (szafa, zamek, warunki środowiskowe, rejestr wejść).
-
Inspekcja rzeczywistego archiwum papierowego i symulowanego systemu EHR (demo): notują uchybienia.
-
Prezentują rekomendacje usprawnień.
-
-
-
Konfiguracja szyfrowania nośników
-
Cel: Praktyczne założenie szyfrowanej partycji na pendrive.
-
Zadanie:
-
Każdy terapeuta otrzymuje pendrive.
-
Korzystając z programu VeraCrypt (lub systemowego BitLocker), tworzy zaszyfrowany kontener.
-
Testuje odmontowanie i ponowny montaż po wpisaniu hasła.
-
Uczestnicy wymieniają się pendrive’ami, weryfikują, że bez hasła dane są niedostępne.
-
-
-
Ćwiczenie “Awaria serwera”
-
Cel: Sprawdzenie procedury przywracania kopii zapasowej.
-
Zadanie:
-
Prowadzący symuluje “upadek” serwera (demo).
-
Uczestnicy:
-
Lokalizują ostatni pełny backup i przyrostowy.
-
Odtwarzają pliki w testowym środowisku.
-
Sprawdzają integralność danych (np. odtworzone nagrania z sesji).
-
-
Spisują czas przywracania i wnioski na usprawnienie procedury.
-
-
-
Warsztat “Polityka retencji i utylizacji”
-
Cel: Opracowanie wewnętrznej polityki dotyczącej okresu przechowywania i niszczenia dokumentów.
-
Zadanie:
-
W grupach tworzą tabelę: rodzaj dokumentu – okres retencji – metoda utylizacji.
-
Prezentują projekt polityki, zwracając uwagę na zgodność z prawem krajowym.
-
Wspólnie ustalają harmonogram niszczenia dokumentów papierowych raz do roku oraz cykliczne kasowanie nośników cyfrowych.
-
-
-
Scenariusz “Zgłoszenie naruszenia”
-
Cel: Utrwalenie procedury reagowania na incydent.
-
Zadanie:
-
Prowadzący opisuje przypadek: “Asystent przypadkowo wysłał kartę pacjenta na niewłaściwy adres e-mail.”
-
Zespół:
-
Przygotowuje notatkę służbową o zdarzeniu do akt.
-
Opracowuje treść maila przeprosinowego do pacjenta i zawiadomienia do PUODO.
-
Wypracowuje plan zapobiegania powtórzeniu (np. blokada automatyczna dużych załączników).
-
-
-
-
Quiz “Bezpieczne hasło i dostęp”
-
Cel: Sprawdzenie znajomości najlepszych praktyk haseł i dostępu.
-
Zadanie:
-
Online lub w aplikacji: pytania typu:
-
Minimum długości hasła? (≥ 12 znaków)
-
Jak często zmieniać hasło do systemu? (co 90 dni)
-
Co zrobić w razie podejrzenia, że ktoś zna hasło? (natychmiast zmienić oraz zgłosić IOD).
-
-
Każde pytanie omawiane na koniec z wyjaśnieniami.
-
-
Regularne ćwiczenia i aktualizacje procedur gwarantują, że terapeuta nie tylko zna, ale i praktycznie stosuje najwyższe standardy bezpiecznego przechowywania dokumentacji – fundament etycznej i profesjonalnej pracy muzykoterapeuty.