Badanie pacjenta
Completion requirements
4. Badania dodatkowe laboratoryjne
4.1. Przykłady laboratoryjnych badań dodatkowych
Oto kilka przykładów różnych badań laboratoryjnych wykonywanych w różnych specjalizacjach medycznych:
1. Hematologia:
- Pełna morfologia krwi (CBC): Ocenia ilość i morfologię różnych komórek krwi.
- Oznaczenie poziomu hemoglobiny: Mierzy ilość hemoglobiny w krwinkach czerwonych.
- Badanie osadu moczu: Ocenia obecność komórek, białka i innych substancji w moczu.
2. Chemia kliniczna:
- Badanie poziomu glukozy: Pomiar stężenia glukozy we krwi, ważny dla diagnostyki cukrzycy.
- Panel lipidowy: Mierzy poziomy cholesterolu, triglicerydów i innych lipidów w osoczu krwi.
- Badanie czynności nerek: Ocenia funkcję nerek, mierząc poziomy kreatyniny i mocznika.
3. Mikrobiologia:
- Posiew bakteryjny: Wykrywa obecność bakterii w próbkach, na przykład z krwi, moczu czy płynu mózgowo-rdzeniowego.
- Testy antygenowe i serologiczne: Służą do identyfikacji infekcji wirusowych lub bakteryjnych.
- Oznaczanie oporności bakterii: Określa wrażliwość bakterii na różne antybiotyki.
4. Genetyka medyczna:
- Badania PCR: Pozwala na identyfikację i analizę konkretnych fragmentów DNA.
- Sekwencjonowanie DNA: Odczytuje sekwencję bazową DNA, co może pomóc w diagnozowaniu chorób genetycznych.
- Badania na obecność mutacji genetycznych: Wykrywają zmiany w sekwencji genów związane z chorobami genetycznymi.
- Badania autoimmunologiczne: Wykrywają obecność przeciwciał skierowanych przeciwko własnym komórkom.
- Badanie stężenia cytokin: Pomaga zrozumieć aktywność układu immunologicznego.
6. Endokrynologia:
- Oznaczenie poziomu hormonów: Mierzy ilość hormonów w krwi, takich jak TSH, kortyzol czy insulina.
- Testy na obecność przeciwciał antytyreoidalalnych: Służą do diagnozowania chorób tarczycy.
- Badanie poziomu hormonalnego w moczu: Ocenia wydalanie hormonów z organizmu.
7. Onkologia:
- Badania markerów nowotworowych: Pomocne w diagnostyce i monitorowaniu nowotworów, np. PSA dla raka prostaty czy CA 125 dla raka jajnika.
- Genetyczne badania nowotworowe: Identyfikacja zmian genetycznych związanych z rozwojem nowotworów.
- Badania obrazowe: Chociaż to głównie techniki obrazowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, są używane, wyniki badań laboratoryjnych wspierają diagnozę i ocenę zaawansowania choroby.
8. Reumatologia:
- Badania na obecność przeciwciał przeciwjądrowych (ANA): Używane w diagnostyce chorób autoimmunologicznych.
- Badania reumatoidalne (RF) i antyciała antycytrulinowe (CCP): Pomagają w diagnozie i monitorowaniu chorób reumatycznych, w tym reumatoidalnego zapalenia stawów.
9. Kardiologia:
- Troponiny: Pomocne w diagnozie zawału serca.
- Badania lipidowe: Oceniające poziomy cholesterolu, triglicerydów i innych lipidów związanych z ryzykiem chorób serca.
- Elektrolity: Badanie elektrolitów, takich jak potas czy magnez, ważne dla funkcji serca.
10. Neurologia:
- Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego: W diagnostyce chorób neurologicznych, takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy stwardnienie rozsiane.
- Badania elektroencefalograficzne (EEG) i obrazowanie rezonansem magnetycznym (MRI): Chociaż nie są to tradycyjne badania laboratoryjne, są kluczowe dla diagnozy chorób neurologicznych.
11. Gastroenterologia:
- Badanie funkcji wątroby: Oznaczanie poziomów enzymów wątrobowych i bilirubiny.
- Badania na obecność markerów chorób zapalnych jelit: Takie jak kalprotektyna czy badanie przeciwciał anty-Saccharomyces cerevisiae (ASCA) w przypadku chorób zapalnych jelit.
12. Alergologia:
- Testy alergiczne skórne: Oceniają reakcje skórne na alergeny.
- Badania krwi na obecność przeciwciał IgE: Pomocne w identyfikacji alergii.
13. Urologia:
- Badania nasienia: W diagnostyce płodności i ocenie zdrowia nasienia.
- Badania moczu: Oceniające funkcję nerek i układu moczowego.
14. Pulmonologia:
- Spirometria: Pomiar pojemności płuc i innych parametrów funkcji oddechowej.
- Badanie gazów krwi: Oceniające ilość tlenu i dwutlenku węgla we krwi.
15. Chirurgia:
- Badanie krzepnięcia krwi: Przygotowujące do operacji, oceniające ryzyko krwotokowe.
- Badanie grupy krwi i czynnika Rh: Konieczne przed przeprowadzeniem transfuzji krwi.
16. Endokrynologia Ginekologiczna:
- Badanie hormonalne: Oceniające poziomy hormonów związanych z cyklem miesiączkowym.
- Badania na obecność infekcji układu rozrodczego: Przy diagnostyce chorób przenoszonych drogą płciową.
17. Transfuzjologia:
- Badania składu krwi: Oceniające ilość i jakość komponentów krwi przed przetaczaniem.
- Badanie krwi na obecność przeciwciał: Wykonywane przed przetaczaniem krwi, by unikać reakcji immunologicznych.
18. Fizjoterapia:
- Analiza składu ciała: Oceniająca proporcje masy tłuszczowej i mięśniowej.
- Badania elektromiograficzne (EMG): Pomocne w ocenie funkcji mięśni i układu nerwowego.
19. Nefrologia:
- Badanie przesiewowe funkcji nerek: Mierzy poziomy kreatyniny i mocznika we krwi.
- Badania immunologiczne w nefrologii: W celu diagnozy chorób autoimmunologicznych nerek.
20. Ortopedia:
- Badania radiologiczne: Takie jak zdjęcia rentgenowskie czy tomografia komputerowa, oceniające struktury koślawe i stawowe.
- Badanie gęstości mineralnej kości: Pomaga w diagnozie osteoporozy.
21. Psychiatria:
- Badania hormonalne i neurochemiczne: W ocenie poziomów hormonów i neuroprzekaźników związanych z chorobami psychicznymi.
- Badania obrazowe mózgu: MRI czy tomografia komputerowa, pomagające wykluczyć organiczne przyczyny zaburzeń psychicznych.
Różne dziedziny medycyny wykorzystują specyficzne badania laboratoryjne dostosowane do swoich potrzeb, co pomaga w dokładnej diagnozie, monitorowaniu leczenia oraz zrozumieniu mechanizmów chorób.