2.3. Postępowanie w przypadku powikłań nagłych (omdlenie, krwotok, reakcja alergiczna)
7. Dokumentacja incydentu i analiza przyczyn
Dokumentacja incydentów nagłych w gabinecie terapeutycznym, takich jak omdlenia, krwotoki czy reakcje alergiczne, stanowi kluczowy element systemu zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwa pacjenta. Właściwe sporządzenie dokumentacji pozwala nie tylko na rzetelne odnotowanie przebiegu zdarzenia, ale także umożliwia analizę przyczyn, wdrożenie działań zapobiegawczych i poprawę jakości świadczonych usług terapeutycznych.
Struktura dokumentacji incydentu
Dokumentacja powinna być prowadzona w sposób szczegółowy, chronologiczny i jednoznaczny. Każdy incydent należy opisać w następujących elementach:
-
Identyfikacja pacjenta i personelu
-
Imię, nazwisko pacjenta, numer identyfikacyjny w dokumentacji gabinetowej, wiek, płeć, ew. choroby przewlekłe.
-
Dane terapeuty lub zespołu obecnego podczas incydentu, w tym osoby asystujące.
-
-
Data, godzina i miejsce zdarzenia
-
Dokładne odnotowanie momentu wystąpienia incydentu (godzina rozpoczęcia i zakończenia reakcji).
-
Lokalizacja w gabinecie lub w trakcie wizyty domowej.
-
-
Opis zdarzenia
-
Szczegółowy opis przebiegu incydentu: objawy zgłaszane przez pacjenta i obserwowane przez personel, dynamika reakcji.
-
Na przykład: „Pacjentka lat 45 zgłasza zawroty głowy podczas trwania bańkowania na odcinku lędźwiowym, występuje bladość skóry, pot na czole, ciśnienie krwi spada do 85/60 mmHg. Zastosowano pozycję Trendelenburga i monitoring ABC.”
-
-
Działania interwencyjne
-
Każdy krok podjęty w celu opanowania sytuacji należy odnotować w kolejności chronologicznej.
-
Przykłady: podanie tlenu, ułożenie pacjenta w pozycji bezpiecznej, zatrzymanie zabiegu, zastosowanie ucisku przy krwotoku, podanie leków przeciwhistaminowych lub adrenaliny w przypadku reakcji alergicznej.
-
Wskazanie, kto podejmował decyzje i jakie były alternatywy rozważane w danej sytuacji.
-
-
Wynik interwencji i stan pacjenta po zdarzeniu
-
Ocena reakcji pacjenta: czy nastąpiła stabilizacja, poprawa parametrów życiowych, konieczność wezwania karetki lub konsultacji lekarskiej.
-
Przykład: „Pacjent odzyskuje przytomność po 2 minutach w pozycji leżącej; ciśnienie powraca do 110/70 mmHg; pacjent pozostaje pod obserwacją przez 15 minut.”
-
-
Potencjalne przyczyny incydentu
-
Analiza czynników wewnętrznych i zewnętrznych mogących wywołać zdarzenie: błędy procedury, reakcje indywidualne pacjenta, niewłaściwe przygotowanie stanowiska, nadmierna intensywność zabiegu.
-
Ćwiczenie praktyczne: kursanci dokonują analizy hipotetycznego incydentu z sesji treningowej i identyfikują przynajmniej trzy możliwe przyczyny.
-
-
Rekomendacje i działania zapobiegawcze
-
Notowanie zmian w procedurze, które minimalizują ryzyko powtórzenia zdarzenia.
-
Przykłady: wprowadzenie obowiązkowej kontroli ciśnienia krwi przed zabiegiem, zmiana kolejności wykonywania masażu bańkami, modyfikacja pozycji pacjenta podczas zabiegu.
-
Ćwiczenie praktyczne: uczestnicy kursu tworzą plan zapobiegania podobnym incydentom w przyszłych sesjach terapeutycznych.
-
-
Podpisy i weryfikacja dokumentacji
-
Podpis terapeuty sporządzającego raport oraz ewentualnie świadka incydentu.
-
Zaleca się weryfikację dokumentacji przez superwizora lub osobę odpowiedzialną za bezpieczeństwo w gabinecie.
-
Praktyczne aspekty prowadzenia dokumentacji
-
Formularze gotowe: stosowanie predefiniowanych formularzy ułatwia standaryzację zapisów i ogranicza pominięcie kluczowych informacji.
-
Elektroniczna dokumentacja: zapewnia łatwy dostęp do danych, możliwość analizy statystycznej i archiwizacji zgodnie z RODO.
-
Ćwiczenie praktyczne: symulacja incydentu podczas zajęć praktycznych, w której kursanci wypełniają pełny raport incydentu, analizują przyczyny i prezentują rekomendacje zapobiegawcze.
Studium przypadku do ćwiczeń
-
Scenariusz 1: Podczas masażu bańkami dynamicznymi pacjent zgłasza nagłe zawroty głowy. Kursanci rejestrują przebieg zdarzenia, dokumentują zastosowane interwencje i analizują, czy przyczyną było odwodnienie, zbyt intensywny masaż czy nieprawidłowa pozycja pacjenta.
-
Scenariusz 2: Pacjentka po hijama doświadcza miejscowego krwotoku. Uczestnicy odnotowują przebieg zdarzenia, interwencje oraz rekomendują zmiany w procedurze, takie jak dokładniejsze przygotowanie skóry i monitorowanie parametrów życiowych.
Prawidłowe prowadzenie dokumentacji incydentów stanowi nie tylko wymóg formalny, ale także narzędzie rozwoju praktyki terapeutycznej, pozwala na systematyczne podnoszenie standardów bezpieczeństwa oraz minimalizowanie ryzyka powikłań w gabinecie.
