7. Dokumentacja incydentu i analiza przyczyn

Dokumentacja incydentów nagłych w gabinecie terapeutycznym, takich jak omdlenia, krwotoki czy reakcje alergiczne, stanowi kluczowy element systemu zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwa pacjenta. Właściwe sporządzenie dokumentacji pozwala nie tylko na rzetelne odnotowanie przebiegu zdarzenia, ale także umożliwia analizę przyczyn, wdrożenie działań zapobiegawczych i poprawę jakości świadczonych usług terapeutycznych.

Struktura dokumentacji incydentu

Dokumentacja powinna być prowadzona w sposób szczegółowy, chronologiczny i jednoznaczny. Każdy incydent należy opisać w następujących elementach:

  1. Identyfikacja pacjenta i personelu

    • Imię, nazwisko pacjenta, numer identyfikacyjny w dokumentacji gabinetowej, wiek, płeć, ew. choroby przewlekłe.

    • Dane terapeuty lub zespołu obecnego podczas incydentu, w tym osoby asystujące.

  2. Data, godzina i miejsce zdarzenia

    • Dokładne odnotowanie momentu wystąpienia incydentu (godzina rozpoczęcia i zakończenia reakcji).

    • Lokalizacja w gabinecie lub w trakcie wizyty domowej.

  3. Opis zdarzenia

    • Szczegółowy opis przebiegu incydentu: objawy zgłaszane przez pacjenta i obserwowane przez personel, dynamika reakcji.

    • Na przykład: „Pacjentka lat 45 zgłasza zawroty głowy podczas trwania bańkowania na odcinku lędźwiowym, występuje bladość skóry, pot na czole, ciśnienie krwi spada do 85/60 mmHg. Zastosowano pozycję Trendelenburga i monitoring ABC.”

  4. Działania interwencyjne

    • Każdy krok podjęty w celu opanowania sytuacji należy odnotować w kolejności chronologicznej.

    • Przykłady: podanie tlenu, ułożenie pacjenta w pozycji bezpiecznej, zatrzymanie zabiegu, zastosowanie ucisku przy krwotoku, podanie leków przeciwhistaminowych lub adrenaliny w przypadku reakcji alergicznej.

    • Wskazanie, kto podejmował decyzje i jakie były alternatywy rozważane w danej sytuacji.

  5. Wynik interwencji i stan pacjenta po zdarzeniu

    • Ocena reakcji pacjenta: czy nastąpiła stabilizacja, poprawa parametrów życiowych, konieczność wezwania karetki lub konsultacji lekarskiej.

    • Przykład: „Pacjent odzyskuje przytomność po 2 minutach w pozycji leżącej; ciśnienie powraca do 110/70 mmHg; pacjent pozostaje pod obserwacją przez 15 minut.”

  6. Potencjalne przyczyny incydentu

    • Analiza czynników wewnętrznych i zewnętrznych mogących wywołać zdarzenie: błędy procedury, reakcje indywidualne pacjenta, niewłaściwe przygotowanie stanowiska, nadmierna intensywność zabiegu.

    • Ćwiczenie praktyczne: kursanci dokonują analizy hipotetycznego incydentu z sesji treningowej i identyfikują przynajmniej trzy możliwe przyczyny.

  7. Rekomendacje i działania zapobiegawcze

    • Notowanie zmian w procedurze, które minimalizują ryzyko powtórzenia zdarzenia.

    • Przykłady: wprowadzenie obowiązkowej kontroli ciśnienia krwi przed zabiegiem, zmiana kolejności wykonywania masażu bańkami, modyfikacja pozycji pacjenta podczas zabiegu.

    • Ćwiczenie praktyczne: uczestnicy kursu tworzą plan zapobiegania podobnym incydentom w przyszłych sesjach terapeutycznych.

  8. Podpisy i weryfikacja dokumentacji

    • Podpis terapeuty sporządzającego raport oraz ewentualnie świadka incydentu.

    • Zaleca się weryfikację dokumentacji przez superwizora lub osobę odpowiedzialną za bezpieczeństwo w gabinecie.

Praktyczne aspekty prowadzenia dokumentacji

  • Formularze gotowe: stosowanie predefiniowanych formularzy ułatwia standaryzację zapisów i ogranicza pominięcie kluczowych informacji.

  • Elektroniczna dokumentacja: zapewnia łatwy dostęp do danych, możliwość analizy statystycznej i archiwizacji zgodnie z RODO.

  • Ćwiczenie praktyczne: symulacja incydentu podczas zajęć praktycznych, w której kursanci wypełniają pełny raport incydentu, analizują przyczyny i prezentują rekomendacje zapobiegawcze.

Studium przypadku do ćwiczeń

  • Scenariusz 1: Podczas masażu bańkami dynamicznymi pacjent zgłasza nagłe zawroty głowy. Kursanci rejestrują przebieg zdarzenia, dokumentują zastosowane interwencje i analizują, czy przyczyną było odwodnienie, zbyt intensywny masaż czy nieprawidłowa pozycja pacjenta.

  • Scenariusz 2: Pacjentka po hijama doświadcza miejscowego krwotoku. Uczestnicy odnotowują przebieg zdarzenia, interwencje oraz rekomendują zmiany w procedurze, takie jak dokładniejsze przygotowanie skóry i monitorowanie parametrów życiowych.

Prawidłowe prowadzenie dokumentacji incydentów stanowi nie tylko wymóg formalny, ale także narzędzie rozwoju praktyki terapeutycznej, pozwala na systematyczne podnoszenie standardów bezpieczeństwa oraz minimalizowanie ryzyka powikłań w gabinecie.