4.3. Zastosowanie trójpłaszczyznowych ruchów w ćwiczeniach siłowych
3. Martwy ciąg z wykorzystaniem rotacji bioder
W klasycznym martwym ciągu głównym ruchem jest zgięcie w stawach biodrowych i kolanowych, z jednoczesnym utrzymaniem neutralnej krzywizny kręgosłupa. Dodanie elementu kontrolowanej rotacji bioder – zwłaszcza w fazie ekscentrycznej (opuszczania) i koncentrycznej (podnoszenia) – rozszerza zakres oddziaływania na mięśnie obręczy biodrowej, poprawia stabilizację tułowia oraz przygotowuje ciało do złożonych obciążeń wielopłaszczyznowych.
1. Teoria biomechaniczna rotacji w martwym ciągu
-
Zgięcie i wyprost w stawie biodrowym (płaszczyzna strzałkowa)
-
Główna praca odbywa się tu w strzałkowej płaszczyźnie ruchu, angażując prostowniki grzbietu, mięśnie pośladkowe i kulszowo-goleniowe.
-
-
Rotacja w stawie biodrowym (płaszczyzna poprzeczna)
-
Wprowadzenie niewielkiej rotacji wewnętrznej/ zewnętrznej ud podczas opuszczania powoduje asymetryczne napięcie przywodzicieli i odwodzicieli; jednocześnie mięśnie skośne brzucha i głębokie stabilizatory tułowia pracują izometrycznie, by kontrolować skręcenie kręgosłupa.
-
-
Kontrola boczna (płaszczyzna czołowa)
-
Rotacja bioder naturalnie wywołuje niewielkie przemieszczenie kolan i miednicy w płaszczyźnie czołowej. Średni pośladkowy i przywodziciele stabilizują biodra bocznie, zapobiegając opadaniu miednicy.
-
2. Kluczowe mięśnie zaangażowane w rotowany martwy ciąg
-
Mięsień pośladkowy wielki – generuje siłę wyprostu bioder; pracuje po jednej stronie w rotacji wewnętrznej, po drugiej w zewnętrznej.
-
Mięśnie przywodziciele i odwodziciele uda – stabilizują miednicę w płaszczyźnie czołowej oraz kontrolują ruch rotacyjny.
-
Mięśnie kulszowo-goleniowe – odpowiadają za ekscentryczną kontrolę podczas opuszczania ciężaru.
-
Mięśnie skośne brzucha i poprzeczny brzucha – izometrycznie utrzymują neutralne ustawienie kręgosłupa, przeciwdziałając nadmiernemu skręceniu tułowia.
3. Technika wykonania
-
Ustawienie wyjściowe
-
Stopy na szerokość bioder, palce skierowane lekko na zewnątrz.
-
Chwyt sztangi na szerokość nieco poza kolana.
-
Kręgosłup neutralny, klatka wypchnięta, łopatki ściągnięte.
-
-
Faza opuszczania (ekscentryczna)
-
Zegnij biodra i kolana, przesuwając pośladki ku tyłowi.
-
Gdy sztanga mija kolana, wykonaj kontrolowaną rotację bioder w płaszczyźnie poprzecznej: na przykład prawe udo delikatnie rotuje lekko na zewnątrz, lewe lekko do wewnątrz.
-
Utrzymuj napięcie w mięśniach bocznych tułowia, przeciwdziałając nadmiernemu skręceniu kręgosłupa.
-
-
Faza podnoszenia (koncentryczna)
-
Z tego nisko rotowanego położenia wyprostuj biodra, jednocześnie „zamykania” rotacji – przywróć uda do neutralnego ustawienia.
-
Prostuj nogi i biodra synchronicznie, prowadząc sztangę blisko ciała.
-
4. Warianty ćwiczenia i programowanie
Wariant | Obciążenie | Reps × Serie | Uwaga |
---|---|---|---|
Martwy ciąg klasyczny z rotacją wewnętrzną/zewnętrzną | sztanga 60–70 % 1RM | 4×6–8 | Rotację rozpocznij powoli, by wyczuć biomechanikę bioder. |
Rumuński martwy ciąg z jednorączną rotacją bioder | hantle 20–24 kg w jednej ręce | 3×10 each side | Stań bokiem do hantli, opuszczaj „z obrotem” bioder w kierunku platformy, powrót z rotacją przeciwną. |
Martwy sumo z rotacją poprzeczną | sztanga szeroki uchwyt | 3×5 | Szerokie rozstawienie stóp i rotacja bioder w dół/na zewnątrz pomagają w pracy przywodzicieli. |
Martwy z deficytu + rotacja | platforma 5–10 cm | 3×6 | Deficyt zwiększa zakres zginania; pamiętaj o rotacji w najniższym punkcie. |