12.3. Łączenie technik manualnych (mobilizacje, techniki miękkotkankowe) z bańkami
7. Schematy sekwencjonowania do sesji terapeutycznej (15–60 min)
Cel sekwencjonowania
Sekwencjonowanie to plan czasowy i merytoryczny sesji terapeutycznej, którego celem jest maksymalizacja efektu przy zachowaniu bezpieczeństwa i komfortu pacjenta. Dobre sekwencjonowanie uwzględnia: ocenę bazową, przygotowanie tkanek i układu nerwowo-mięśniowego, główny element terapeutyczny (bańkowanie powięziowe), integrację manualno-ruchową oraz zamknięcie z instrukcją do domu i dokumentacją. Poniżej szczegółowe schematy dopasowane do różnych długości sesji oraz uniwersalne reguły decyzji i adaptacji.
Uniwersalne fazy sesji (każda sesja powinna zawierać)
-
Szybki wywiad i check-in (1–5 min)
— aktualny ból (skala), zmiany od ostatniej wizyty, alergie, leki, znaki ostrzegawcze. -
Ocena bazowa i testy funkcjonalne (2–10 min)
— ruchomość, palpacja powięziowa, testy kontroli oddechu/aktywacji. Zapis wartości. -
Przygotowanie tkanek + oddech/stabilizacja (3–10 min)
— łagodne techniki manualne, nauka oddechu i szybkiej stabilizacji; celem jest zmniejszenie ochronnego napięcia. -
Główna interwencja — bańkowanie (5–25 min)
— wybór techniki (statyczne, gliding, pulsacyjne), parametry próżni, synchronizacja z oddechem i mobilizacjami. -
Integracja manualno-ruchowa (5–15 min)
— mobilizacje stawowe, ćwiczenia neuromięśniowe, przeniesienie zmian na wzorce funkcjonalne. -
Wyciszenie, instrukcja do domu i dokumentacja (2–8 min)
— instrukcja samopielęgnacji, zaplanowanie kolejnych kroków, zapis efektów.
Schematy czasowe — przykłady praktyczne
A. Krótka sesja 15 minut (szybka interwencja, follow-up)
-
0:00–1:30 — check-in (NRS, ew. czerwone flagi)
-
1:30–4:00 — ocena punktowa (palpacja, prosty ROM)
-
4:00–6:00 — oddech + stabilizacja (2 cykle nauki)
-
6:00–11:00 — szybkie, krótkie glidingi bańką (niska próżnia), 5–6 powtórzeń, synchronizacja z wydechem
-
11:00–13:30 — krótka integracja ruchowa (3 funkcjonalne powtórzenia)
-
13:30–15:00 — instrukcja i zapis wyników
Uwaga: sesja 15-minutowa nadaje się do monitorowania progresu, łagodzenia ostrego napięcia lub interwencji przy ograniczonych czasowo warunkach.
B. Standardowa sesja 30 minut (most common)
-
0:00–3:00 — check-in + krótkie badania funkcjonalne
-
3:00–8:00 — przygotowanie tkanek (massage, release) + nauka oddechu (wdech 3 s / wydech 4 s)
-
8:00–20:00 — główna część: 2 bloki bańkowania (np. statyczny 6 min + gliding 6 min) z przerwami 1–2 min
-
20:00–26:00 — mobilizacje stawowe + ćwiczenia aktywacyjne (izometria → kontrolowany ruch)
-
26:00–30:00 — wyciszenie, zalecenia domowe, dokumentacja
C. Rozszerzona sesja 45–60 minut (złożone przypadki, terapia powięziowa)
-
0:00–5:00 — szczegółowy wywiad, cele sesji, wykluczenia
-
5:00–15:00 — kompleksowe przygotowanie tkanek (release warstwowy, neuromobilizacja) + trening oddechowy i stabilizacja
-
15:00–40:00 — główny blok terapeutyczny (kombinacja statycznych, gliding i pulsacyjnych protokołów) z monitorowaniem reakcji pacjenta; stosowanie stopniowanego obciążenia i zmiany kierunków względem linii sił powięziowych
-
40:00–50:00 — praca integracyjna: mobilizacje stawowe, neuromięśniowe wzorce ruchowe, ćwiczenia funkcjonalne z niewielkim oporem
-
50:00–60:00 — wyciszenie, instrukcja rozciągania/drenażu, plan kolejnych wizyt, szczegółowa dokumentacja i ewentualne materiały edukacyjne
Reguły decyzyjne w sekwencjonowaniu
-
Jeśli pacjent ma ostry wzrost bólu (>2 pkt NRS) podczas interwencji → natychmiast przerwij, cofnij do fazy przygotowawczej, ponownie oceń i zmniejsz próżnię.
-
Jeżeli tkanki są mocno zbliznowaciałe lub sztywne → wydłuż fazę przygotowawczą (więcej release, krótsze glidingi, niższe ciśnienie).
-
Jeżeli celem jest drenaż/obrzęk → preferuj pulsacyjne ustawienia oraz krótkie serie przy szybszym oddechu w fazie głównej.
-
Monitoruj parametry obiektywne (ROM, zakres funkcjonalny) i zapisuj procentową zmianę — to decyduje o progresji między sesjami.
Dostosowania dla grup szczególnych
-
Osoby geriatryczne: krótsze bloki bańkowania, dłuższe przerwy, mniejsze ciśnienie, prostsze ćwiczenia integracyjne.
-
Sportowcy: sesje 30–45 min z większym naciskiem na integrację funkcjonalną i progresją obciążenia.
-
Pacjenci z zaburzeniami oddechowymi: ogranicz oddechowe zadania, skup się na biernym oddechu i krótkich ćwiczeniach stabilizacyjnych.
Dokumentacja i metryki do zapisu (krótkie)
-
NRS przed/po, ROM (stopnie), test funkcjonalny (np. rotacja tułowia cm), typ i parametry baniek (typ, ciśnienie, czas), oddech/stabilizacja (tak/nie; ilość powtórzeń), reakcje niepożądane.
Krótki przykład sesji (30 min) — lędźwiowy ból przewlekły
-
0–3 min: check-in (NRS 6/10), krótkie testy rotacji i fleksji.
-
3–8 min: manualny release przykręgosłupowy + nauka oddechu przeponowego (3 powtórzenia).
-
8–20 min: główny blok — jedna bańka statyczna przy L3–L5 (6 min, niskie ciśnienie), przerwa 1 min, gliding wzdłuż linii powięzi biodrowo-lędźwiowej (6 powtórzeń synchronizowanych z wydechem).
-
20–27 min: integracja — izometria poprzecznego brzucha → kontrolowane wstawanie z pozycji leżącej (3 powtórzenia).
-
27–30 min: NRS po zabiegu (4/10), instrukcja do domu (oddech + 10-min spacer), zapis.
Krótkie ćwiczenie praktyczne dla kursantów (5 minut)
-
Podzielcie się w parach: terapeuta/pacjent.
-
Terapeuta przeprowadza 90-sekundowy check-in i test funkcjonalny (prostowanie tułowia + rotacja).
-
Wykonaj 2-minutowy blok: nauka oddechu przeponowego (3 powtórzenia) i jeden cykl glidingu bańką zsynchronizowany z wydechem (6 powtórzeń).
-
Zapisz obserwacje: zmiana napięcia (tak/nie), subiektywna zmiana komfortu (skala 0–10).
Celem ćwiczenia jest nauczenie szybkiego planowania sekwencji i obserwacji natychmiastowych efektów.
