Previous
Next

4. Obowiązki dotyczące ubezpieczeń zawodowych i odpowiedzialności cywilnej

Wprowadzenie — znaczenie rozdziału

Ubezpieczenia zawodowe i odpowiedzialność cywilna to filar bezpieczeństwa prawnego i finansowego działalności terapeutycznej. W kontekście terapii bańkami, gdzie występują zarówno procedury nieinwazyjne (suche bańkowanie, masaż bańkami), jak i elementy mogące być interpretowane jako inwazyjne w zależności od metody (np. mokra hijama, nacięcia), właściwa polityka ubezpieczeniowa jest krytyczna — chroni pacjenta, zabezpiecza terapeutę i placówkę przed skutkami zdarzeń niepożądanych oraz usprawnia zarządzanie incydentami.

Cele rozdziału

Po przestudiowaniu tego rozdziału uczestnik powinien:

  • rozumieć podstawowe pojęcia: odpowiedzialność cywilna (OC), ubezpieczenie zawodowe/odpowiedzialności zawodowej, ubezpieczenie od zdarzeń medycznych oraz od odpowiedzialności karnej (jeśli dostępne);

  • znać obowiązki formalne i praktyczne związane z utrzymaniem i wykorzystywaniem polisy OC;

  • potrafić dobrać zakres ubezpieczenia adekwatny do prowadzonych procedur (suchych i ewentualnie mokrych) i modelu praktyki (samodzielna praktyka, praca w podmiocie leczniczym, zatrudnienie, umowa zlecenie);

  • wiedzieć, jakie procedury należy mieć wdrożone, aby minimalizować ryzyko roszczeń i jak postępować po zdarzeniu (zgłoszenie do ubezpieczyciela, dokumentacja, komunikacja z pacjentem).

Podstawowe pojęcia i zasady

Odpowiedzialność cywilna (OC)

  • OC to obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej innym osobom w wyniku działań zawodowych lub zaniechań.

  • W praktyce terapeutycznej OC obejmuje szkody na zdrowiu, majątkowe konsekwencje złej praktyki, koszty leczenia, odszkodowania i koszty obsługi prawnej.

Ubezpieczenie zawodowe / od odpowiedzialności zawodowej

  • Polisa chroniąca przed finansowymi skutkami roszczeń pacjentów.

  • Może obejmować koszty odszkodowań, koszty obrony prawnej, koszty związane z obniżeniem reputacji (jeżeli polisa to przewiduje) oraz inne elementy określone w umowie ubezpieczeniowej.

Zakres terytorialny i czasowy

  • Ubezpieczenia mogą mieć ograniczenia terytorialne (np. Polska, UE) i czasowe (okres obowiązywania polisy). Należy zapewnić zgodność z miejscem wykonywania czynności.

Sumy ubezpieczenia i limity odpowiedzialności

  • Polisa określa sumę gwarancyjną — maksymalną kwotę, jaką wypłaci ubezpieczyciel. Wybór sumy powinien być adekwatny do ryzyka praktyki i oczekiwań pacjentów.

Kto powinien się ubezpieczać i w jakim zakresie

1. Terapeuta prowadzący własną praktykę (jednoosobowo)

  • Obowiązkowe: polisa OC obejmująca wykonywane procedury nieinwazyjne (suche bańkowanie, masaż bańkami).

  • Jeżeli wykonuje lub zamierza wykonywać procedury inwazyjne (np. mokra hijama z nacięciami) — wymagana polisa musi wyraźnie obejmować te procedury; w wielu jurysdykcjach do wykonywania inwazyjnych zabiegów konieczne są uprawnienia medyczne i ubezpieczenie o szerszym zakresie.

2. Terapeuta zatrudniony w podmiocie leczniczym

  • Z reguły podmiot leczniczy posiada własne ubezpieczenie OC pokrywające działalność placówki i jej pracowników w wykonywaniu czynności służbowych. Należy to sprawdzić pisemnie i odnotować.

  • Dodatkowo terapeuta może utrzymywać własną polisę indywidualną (uzupełniającą) — ważne, by nie było luk w ochronie (np. jeśli polisa zakłada wyłączenia dla prac w podmiocie leczniczym).

3. Osoby prowadzące zajęcia w modelu delegacji/kontraktu (umowa zlecenie / B2B)

  • Konieczne jest sprawdzenie, kto ponosi odpowiedzialność: zleceniobiorca czy zleceniodawca. Umowa powinna precyzować obowiązek posiadania polisy i zakres ochrony oraz kto pokrywa składkę.

4. Placówki organizujące praktyki / szkolenia

  • Placówka powinna mieć polisę OC obejmującą praktyki odbywające się pod jej nadzorem; wymaga się, by kursanci i trenerzy także posiadali ubezpieczenie obejmujące działania praktyczne (szczególnie przy pracy na ludziach).

Szczególne kwestie dotyczące mokrej hijamy i procedur inwazyjnych

  • Mokra hijama często klasyfikowana jest jako procedura inwazyjna lub minimalnie inwazyjna — może wymagać obecności osób z uprawnieniami medycznymi lub specyficznego rozszerzenia polisy.

  • Ubezpieczyciele mogą wprowadzać wyłączenia dotyczące procedur związanych z krwawieniem, igłami, nacięciami lub zabiegami wykonywanymi poza placówką medyczną. Zawsze należy:

    • uzyskać pisemne potwierdzenie od ubezpieczyciela, że określone procedury są objęte polisą,

    • dokumentować kwalifikacje osoby wykonującej zabieg oraz nadzór medyczny (jeśli wymagany),

    • stosować rygorystyczne procedury aseptyczne i standardy postępowania zgodnie z wymogami ubezpieczyciela.

Obowiązki formalne dotyczące polisy — checklista praktyczna

  1. Posiadanie ważnej polisy OC przed rozpoczęciem praktyki – potwierdzenie pisemne (polisa, certyfikat, OWU).

  2. Weryfikacja zakresu – czy polisa obejmuje konkretne techniki bańkowania, masaż bańkami, oraz (jeśli dotyczy) mokrą hijamę?

  3. Sprawdzenie sumy gwarancyjnej – czy limit jest adekwatny do ryzyka i potencjalnych roszczeń?

  4. Zakres terytorialny i okres obowiązywania – zgodność z miejscem i czasem wykonywania praktyki.

  5. Wyłączenia i warunki – zapoznanie się z OWU (ogólnymi warunkami ubezpieczenia): wyłączenia, obowiązki prewencyjne, terminy zgłoszeń roszczeń.

  6. Zgłoszenie do ubezpieczyciela specyfiki działalności – pisemne powiadomienie ubezpieczyciela o wykonywanych procedurach (szczególnie inwazyjnych).

  7. Dokumentowanie zmian – każda zmiana zakresu działalności (np. wprowadzenie mokrej hijamy) powinna być zgłoszona i zatwierdzona przez ubezpieczyciela.

  8. Posiadanie kopii polisy w miejscu pracy i udostępnienie jej na żądanie (np. organów nadzoru, pacjenta, kontrahenta).

Obowiązki po zdarzeniu niepożądanego (procedura zgłaszania szkody)

  1. Bezpieczeństwo pacjenta — natychmiastowe działania ratunkowe i medyczne (prioritet).

  2. Dokumentacja zdarzenia — szczegółowy zapis zdarzenia w karcie zdarzeń (czas, przebieg, użyte techniki, zgoda pacjenta, obecni świadkowie).

  3. Zawiadomienie przełożonego / osoby nadzorującej — jeśli zdarzenie miało miejsce w podmiocie leczniczym.

  4. Zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela — niezwłocznie, w terminie określonym w OWU; dostarczyć dokumentację medyczną i opis zdarzenia.

  5. Współpraca z ubezpieczycielem — przekazanie wszelkich danych, umożliwienie przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.

  6. Komunikacja z pacjentem — transparentne informowanie o działaniach podjętych po zdarzeniu, o prawie do odwołania się, o sposobie kontaktu z placówką i ubezpieczycielem.

  7. Analiza przyczyn i działania korygujące — wdrożenie działań minimalizujących ryzyko powtórzenia (audyt, szkolenie, zmiana procedur).

  8. Zabezpieczenie dowodów — zdjęcia, protokoły, zużyty sprzęt, zgody podpisane itp.

Zapobieganie roszczeniom — dobre praktyki risk management

  • Precyzyjna i uczciwa informacja dla pacjenta: dokumentowana świadoma zgoda, wyjaśnienie ryzyk, efektów i alternatyw.

  • Dokładna dokumentacja: karta badania przedzabiegowego, karta zabiegu, notatki po zabiegu, plany terapii, zdjęcia (gdy stosowne).

  • Standardy aseptyki i BHP: przestrzeganie wytycznych modułu 2 (aseptyka, postępowanie z krwią, odpadami).

  • Kwalifikacje i CPD: regularne aktualizowanie umiejętności, zapisy szkoleń (BLS, aseptyka, pierwsza pomoc, postępowanie z krwotokiem).

  • Procedury skarg i reklamacji: jasne, dostępne dla pacjenta procesy rozpatrywania skarg i reklamację.

  • Audyt wewnętrzny i nadzór: cykliczne przeglądy dokumentacji i praktyki klinicznej.

Kwestie kontraktowe i umowy z pracodawcą/placówką

  • Umowy powinny określać, kto ponosi odpowiedzialność za ewentualne roszczenia (pracodawca vs. wykonawca/kontrahent), oraz jakie polisy muszą być posiadane.

  • W przypadku delegowania procedur do osoby z zewnątrz — zapisać obowiązek posiadania odpowiedniej polisy przez wykonawcę i wymóg przedstawienia kopii polisy przed rozpoczęciem praktyk.

  • Zaleca się klauzule o wzajemnym informowaniu o zmianach w zakresie działalności i o natychmiastowym zgłaszaniu zdarzeń ubezpieczycielowi.

Komunikacja i ochrona reputacji

  • Polisy często oferują (lub można dokupić) usługę ochrony reputacji / PR w sytuacjach kryzysowych — przydatne w wypadku medialnego nagłośnienia incydentu.

  • Wewnątrzplacówkowe protokoły komunikacyjne (kto komunikuje się z rodziną pacjenta, mediami, ubezpieczycielem) są niezbędne.

Rekomendacje minimalne (praktyczne)

  1. Podstawowa polisa OC dla każdego praktykującego terapeuty (nawet przy pracy w podmiocie leczniczym) — jasność odpowiedzialności.

  2. Dodatkowe rozszerzenie polisy o procedury związane z krwawieniem/krwią, jeżeli praktyka obejmuje mokrą hijamę (po uprzednim sprawdzeniu wymogów prawnych).

  3. Ubezpieczenie placówki — jeśli pracujesz w gabinecie, upewnij się, że podmiot ma ważną polisę obejmującą działalność placówki i personelu.

  4. Dokumentowane zgody i polityki — gotowe formularze zgody, informacje dla pacjenta o uprawnieniach osób wykonujących zabieg, polityka prywatności i RODO.

Materiały pomocnicze do zastosowania w kursie / w praktyce

  • Wzór checklisty dla weryfikacji polisy OC (do umieszczenia w teczce pracownika).

  • Szablon klauzuli do regulaminu placówki: informacja o ubezpieczeniu i uprawnieniach personelu.

  • Przykładowy algorytm postępowania po zdarzeniu niepożądanego (krok po kroku).

  • Wzory dokumentów: zgoda informowana z zapisem o ubezpieczeniu, formularz zgłoszenia szkody do ubezpieczyciela.

Uwagi końcowe i ostrzeżenia prawne

  • Treść rozdziału ma charakter informacyjny i edukacyjny — nie zastępuje porady prawnej ani analizy konkretnej polisy.

  • Przed zawarciem lub zmianą polisy ubezpieczeniowej należy skonsultować się z doradcą ubezpieczeniowym oraz, gdy to konieczne, z prawnikiem specjalizującym się w prawie medycznym.

  • Lokalne przepisy (ustawy, rozporządzenia, regulaminy podmiotów leczniczych) mogą nakładać dodatkowe obowiązki co do zakresu ochrony ubezpieczeniowej — zawsze weryfikować obowiązujące regulacje.


Previous
Next