Wytyczne WHO w kwestii uznawania zawodów medycyny tradycyjnej i komplementarnej

1. Wstęp do wytycznych WHO

Zgodnie z raportem WHO "WHO Traditional Medicine Strategy 2014-2023" Medycyna tradycyjna i komplementarna (T&CM) stanowi istotny, lecz często niedoceniany element opieki zdrowotnej, obecny praktycznie w każdym kraju na świecie, gdzie rośnie zapotrzebowanie na tego rodzaju usługi. Tradycyjna medycyna (TM), cechująca się udowodnioną jakością, bezpieczeństwem i skutecznością, przyczynia się do realizacji celu zapewnienia wszystkim ludziom dostępu do opieki zdrowotnej. Wiele krajów dostrzega teraz potrzebę opracowania spójnego i zintegrowanego podejścia do opieki zdrowotnej, które umożliwi rządom, pracownikom służby zdrowia i przede wszystkim osobom korzystającym z usług zdrowotnych bezpieczny, szanujący, ekonomiczny i skuteczny dostęp do T&CM. Globalna strategia, promująca właściwą integrację, regulację i nadzór, będzie pomocna dla krajów, które chcą opracować aktywną politykę wobec tej istotnej - często dynamicznej i rozwijającej się - części opieki zdrowotnej.

Wiele się zmieniło od czasu opublikowania poprzedniej strategii globalnej w 2002 roku. Coraz więcej krajów stopniowo akceptuje wkład, jaki T&CM może wnosić w zdrowie i dobre samopoczucie jednostek oraz w kompleksowość ich systemów opieki zdrowotnej. Rządy i konsumenci interesują się teraz nie tylko lekami ziołowymi, ale także różnymi aspektami praktyk i specjalistów T&CM oraz zastanawiają się, czy powinny one być integrowane w świadczenie usług zdrowotnych. W odpowiedzi na tę rosnącą potrzebę i rezolucję WHA62.13 dotyczącą medycyny tradycyjnej, WHO niedawno zaktualizowało cele swojego programu dotyczącego medycyny tradycyjnej.

Strategia WHO dotycząca Medycyny Tradycyjnej na lata 2014-2023 zapewnia liderom opieki zdrowotnej narzędzia do opracowania rozwiązań, które przyczynią się do ogólnego poprawienia zdrowia i autonomii pacjentów. Jej głównym celem jest wsparcie Państw Członkowskich w wykorzystaniu potencjału T&CM dla zdrowia, dobrego samopoczucia oraz opieki zdrowotnej skoncentrowanej na osobie, a także promowanie bezpiecznego i efektywnego stosowania T&CM poprzez regulację produktów, praktyk i specjalistów. Te cele będą realizowane poprzez trzy strategiczne cele: budowanie bazy wiedzy i formułowanie polityk krajowych; wzmacnianie bezpieczeństwa, jakości i skuteczności poprzez regulację; oraz promowanie powszechnej ochrony zdrowia poprzez integrację usług T&CM i samoobsługowej opieki zdrowotnej w narodowe systemy zdrowia. Dzięki aktualizacji i wzmocnieniu strategii WHO lepiej zrozumiano, jak zintegrować T&CM globalnie w systemy zdrowotne. Mam nadzieję, że zapewni to Państwom Członkowskim mapę drogową do osiągnięcia dalszych sukcesów w planowaniu strategii dotyczących T&CM.

2. Ogólne założenia

Tradycyjna medycyna (TM) to istotna i często niedoceniana część usług zdrowotnych. W niektórych krajach medycynę tradycyjną lub niekonwencjonalną można określić jako medycynę komplementarną (CM). TM ma długą historię stosowania w utrzymaniu zdrowia oraz w zapobieganiu i leczeniu chorób, zwłaszcza przewlekłych.

Ma na celu wsparcie państw członkowskich w opracowaniu aktywnych polityk i wdrożeniu planów działania, które umocnią rolę, jaką TM odgrywa w utrzymaniu zdrowia populacji. Celem jest zbudowanie na podstawie Strategii WHO dotyczącej Medycyny Tradycyjnej 2002–2005, która przeanalizowała stan TM na świecie i w państwach członkowskich oraz określiła cztery główne cele:

- polityka — integrowanie TM w ramach krajowych systemów opieki zdrowotnej poprzez opracowywanie i wdrażanie krajowych polityk i programów TM,

- bezpieczeństwo, skuteczność i jakość — promowanie bezpieczeństwa, skuteczności i jakości TM poprzez poszerzenie bazy wiedzy oraz udzielanie wskazówek dotyczących standardów regulacyjnych i zapewniania jakości,

- dostęp — zwiększanie dostępności i dostępności finansowej TM, ze szczególnym naciskiem na dostęp dla biednych populacji,

- racjonalne stosowanie — promowanie terapeutycznie właściwego stosowania odpowiednich metod TM przez specjalistów i pacjentów.

Niniejszy nowy dokument strategiczny ma na celu rozwiązanie tych wyzwań. Będzie wymagał, aby Państwa Członkowskie określiły swoje własne sytuacje narodowe w odniesieniu do T&CM, a następnie opracowały i egzekwowały polityki, regulacje i wytyczne odzwierciedlające te rzeczywistości. 

Państwa Członkowskie mogą sprostać tym wyzwaniom, organizując swoje działania w trzech strategicznych sektorach:rozbudowanie bazy wiedzy umożliwiającej aktywne zarządzanie T&CM poprzez odpowiednie narodowe polityki, które rozumieją i uznają rolę oraz potencjał T&CM;wzmocnienie zapewnienia jakości, bezpieczeństwa, właściwego stosowania i skuteczności T&CM poprzez regulację produktów, praktyk i specjalistów, poprzez edukację i szkolenia z zakresu T&CM, rozwój umiejętności, usługi i terapie;promowanie powszechnej ochrony zdrowia poprzez integrację usług T&CM w świadczenie usług zdrowotnych oraz samoobsługową opiekę zdrowotną, wykorzystując ich potencjał do poprawy usług zdrowotnych i wyników zdrowotnych, oraz zapewniając, że użytkownicy są w stanie podejmować świadome decyzje dotyczące samoobsługowej opieki zdrowotnej.

Dla każdego z tych celów strategia określa szereg działań mających na celu kierowanie Państw Członkowskich, partnerów i interesariuszy oraz WHO. Strategia wspiera Państwa Członkowskie w projektowaniu i wdrażaniu planu strategicznego zgodnie z ich własnymi zdolnościami narodowymi, priorytetami, istniejącymi przepisami i okolicznościami. Jej celem jest pomóc Państwom Członkowskim w określeniu i priorytetyzowaniu ich potrzeb, zapewnienie skutecznego świadczenia usług, wsparcie odpowiednich regulacji i rozwoju polityki oraz zapewnienie, że te produkty i praktyki są stosowane bezpiecznie.

Planuje się, że WHO rozpocznie przegląd wdrażania tej strategii około połowy jej kadencji. Śródokresowa ocena będzie istotna dla zapewnienia, że strategia nadal jest aktualna i terminowa, gdy WHO i jego interesariusze przystąpią do ostatnich pięciu lat nadchodzącej kadencji.

3. Definicje

Medycyna tradycyjna (TM): Medycyna tradycyjna ma długą historię. Jest to ogół wiedzy, umiejętności i praktyk opartych na teoriach, wierzeniach i doświadczeniach rdzennych kultur, czy to wyjaśnialnych, czy nie, stosowanych w utrzymaniu zdrowia oraz w zapobieganiu, diagnozowaniu, poprawie lub leczeniu chorób fizycznych i psychicznych. (źródło: [link](http://www.who.int/medicines/areas/traditional/definitions/en/))

Medycyna komplementarna (CM): Terminy „medycyna komplementarna” lub „medycyna alternatywna” odnoszą się do szerokiego zestawu praktyk zdrowotnych, które nie są częścią tradycji danego kraju ani konwencjonalnej medycyny i nie są w pełni zintegrowane z dominującym systemem opieki zdrowotnej. W niektórych krajach są one używane zamiennie z medycyną tradycyjną. (źródło: [link](http://www.who.int/medicines/areas/traditional/definitions/en/))

Medycyna tradycyjna i komplementarna (T&CM): T&CM łączy terminy TM i CM, obejmując produkty, praktyki i specjalistów.

4. Zadania WHO

Wsparcie WHO dla T&CM

Misją WHO jest ratowanie życia i poprawa zdrowia. W przypadku T&CM WHO promuje te funkcje poprzez:

- ułatwianie integracji T&CM w narodowe systemy zdrowia, pomagając Państwom Członkowskim w opracowywaniu własnych krajowych polityk w tym sektorze;

- opracowywanie wytycznych dotyczących T&CM poprzez tworzenie i udostępnianie międzynarodowych standardów, wytycznych technicznych i metodologii badawczych dotyczących produktów, praktyk i specjalistów;

- stymulowanie strategicznych badań nad T&CM poprzez wspieranie projektów badawczych klinicznych dotyczących jego bezpieczeństwa i skuteczności;

- promowanie racjonalnego stosowania T&CM poprzez propagowanie jego opartej na dowodach praktyki;

- udostępnianie informacji na temat T&CM poprzez działanie jako centrum informacyjne ułatwiające wymianę informacji.

5. Strategie WHO

Ewolucja Strategii WHO dotyczącej Medycyny Tradycyjnej (TM) 2014–2023

Ten dokument ma na celu dostarczenie informacji, kontekstu, wytycznych i wsparcia dla decydentów politycznych, planistów służby zdrowia, specjalistów zdrowia publicznego, społeczności medycyny tradycyjnej i komplementarnej oraz innych zainteresowanych stron na temat T&CM, włączając w to produkty, praktyki i specjalistów. Adresuje kwestie związane z oceną, regulacją i integracją T&CM oraz wykorzystaniem jego potencjału na rzecz zdrowia jednostek.

Strategia WHO dotycząca Medycyny Tradycyjnej 2014–2023 aktualizuje i wzmacnia ramy działań określone w:

- Strategii WHO dotyczącej Medycyny Tradycyjnej 2002–2005, pierwszym dokumencie strategicznym przygotowanym przez WHO w tym obszarze;

- sekcjach dotyczących medycyny tradycyjnej w Strategii WHO dotyczącej Leków 2004–2007;

- i komponentach medycyny tradycyjnej w Strategii WHO dotyczącej Leków 2008–2013.

Ta nowa strategia analizuje potencjalny wkład, jaki T&CM może wnieść w zdrowie, zwłaszcza w świadczenie usług zdrowotnych, i określa priorytetowe działania na okres do 2023 roku. Strategia ta stanowi skuteczną i aktywną odpowiedź na Rezolucję Zgromadzenia Światowego Zdrowia dotyczącą medycyny tradycyjnej, która zachęca Państwa Członkowskie do uznania T&CM za ważną część systemu zdrowia, i opiera się na pracy wprowadzonej w Deklaracji Pekinieńskiej, przyjętej przez Kongres WHO poświęcony Medycynie Tradycyjnej w 2008 roku.

Ta nowa strategia jest ważnym dokumentem dla Państw Członkowskich, interesariuszy T&CM i WHO w kształtowaniu pozycji T&CM w ramach systemów zdrowia krajów. Strategia podkreśla postępy w badaniach i rozwoju T&CM oraz uznaje doświadczenia zdobyte podczas realizacji Strategii WHO dotyczącej Medycyny Tradycyjnej 2002–2005 oraz wspomnianych powyżej strategii dotyczących leków WHO.

6. Potrzeby społeczeństwa wobec T&CM

Potrzeba nowej strategii

WHO i jego Państwa Członkowskie uważają, że ważne jest zaktualizowanie i wzmocnienie strategii w tym czasie z kilku powodów:

1) Kontynuowane korzystanie z T&CM

Społeczeństwo i konsumenci usług zdrowotnych na całym świecie nadal wybierają T&CM jako część swoich decyzji zdrowotnych. To zobowiązuje Państwa Członkowskie do wspierania ich w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących ich opcji.

2) Rosnące znaczenie ekonomiczne T&CM

T&CM rośnie i się rozwija, zwłaszcza w kontekście produktów kupowanych osobiście lub przez Internet. Sektor T&CM odgrywa teraz znaczącą rolę w rozwoju gospodarczym wielu krajów. Jednocześnie, w obliczu obecnych globalnych ograniczeń finansowych, wykorzystanie T&CM w promocji zdrowia, samoobsłudze zdrowotnej i zapobieganiu chorobom może faktycznie zmniejszyć koszty opieki zdrowotnej.

3) Globalny charakter T&CM

Produkty i praktyki T&CM z jednego regionu są wykorzystywane na całym świecie jako uzupełnienie lokalnej opieki zdrowotnej, co czyni T&CM zjawiskiem rzeczywiście globalnym. Wymaga to nowego poziomu współpracy między Państwami Członkowskimi, ponieważ sektor ten nadal pracuje nad określeniem i wspieraniem dostępu do bezpiecznych produktów i praktyk.

4) Różnice w poziomie edukacji, akredytacji i regulacji praktyk i specjalistów T&CM

W coraz bardziej zglobalizowanym świecie ludzie swobodnie przemieszczają się między krajami, aby mieszkać i pracować. W związku z tym potrzebne jest lepsze zrozumienie praktyków T&CM, aby zapewnić spójność zawodową i bezpieczeństwo.

5) Ostatnie postępy w badaniach i rozwoju T&CM

Od czasu wydania Strategii WHO dotyczącej Medycyny Tradycyjnej 2002–2005 dokonano znaczących postępów w zakresie wiedzy na temat T&CM oraz opracowano standardy techniczne i wytyczne dotyczące zorganizowanej opieki zdrowotnej.

6) Własność intelektualna

Wraz z rosnącą popularnością T&CM istotne jest znalezienie równowagi między ochroną praw własności intelektualnej rdzennych ludów i lokalnych społeczności oraz ich dziedzictwa w dziedzinie opieki zdrowotnej, a jednoczesnym zapewnieniem dostępu do T&CM oraz promowaniem badań, rozwoju i innowacji. Wszelkie działania powinny być zgodne ze światową strategią i planem działania w zakresie zdrowia publicznego, innowacji i własności intelektualnej.

7) Integracja T&CM w systemy zdrowotne

W miarę wzrostu popularności T&CM istnieje potrzeba jego coraz bliższej integracji w systemy zdrowotne. Decydenci polityczni i konsumenci powinni rozważyć, w jaki sposób T&CM może poprawić doświadczenia pacjentów oraz zdrowie populacji. Istotne kwestie dotyczące dostępu oraz problematyka zdrowia populacji i zdrowia publicznego muszą być rozwiązane.

Ten nowy dokument strategiczny analizuje postępy dokonane na całym świecie od czasu Strategii WHO dotyczącej Medycyny Tradycyjnej 2002–2005, w tym osiągnięcia i emerging challenges, i dostarcza ram działania na następną dekadę, które wzmocnią T&CM globalnie.

7. Podsumowanie

Globalna analiza T&CM

Globalne przyjęcie T&CM, jak opisano w sekcji 2.0, pokazuje, że w ciągu ostatniej dekady osiągnięto znaczny postęp. Aby sfinalizować strategię na kolejne dziesięć lat, istotne jest przeanalizowanie aktualnego stanu T&CM na całym świecie. To pomoże Państwom Członkowskim określić, w jaki sposób i kiedy T&CM powinno być integrowane w ich narodowe systemy zdrowia.

Aby dać Państwom Członkowskim lepsze zrozumienie obecnego stanu T&CM na świecie, WHO zgromadziło znaczną ilość danych, których zakres jest zbyt obszerny, aby zostały one zawarte w tym dokumencie strategicznym. W związku z tym ta analiza ma na celu ujęcie w kontekst tego, co należy zrobić, a nie dąży do pełnego uchwycenia wszystkich aspektów. Podkreśla ona trwające zapotrzebowanie na produkty, praktyki i specjalistów T&CM, opisuje wzorce użytkowania, identyfikuje potrzebę regulacji mających na celu ochronę konsumentów, opisuje znaczenie integrowania T&CM w ramy powszechnej opieki zdrowotnej oraz identyfikuje niektóre trudności i wyzwania związane z integracją T&CM w systemy zdrowia.

3.1 Trwałe zapotrzebowanie na produkty, praktyki i specjalistów T&CM

Wiele krajów posiada własne tradycyjne lub rdzenne formy leczenia, które są mocno zakorzenione w ich kulturze i historii. Niektóre formy TM, takie jak ajurweda, tradycyjna medycyna chińska i medycyna unani, są popularne na poziomie krajowym, a także używane na całym świecie. Jednocześnie niektóre formy CM, takie jak medycyna antropozoficzna, chiropraktyka, homeopatia, naturopatia i osteopatia, są również powszechnie stosowane.

Systemy zdrowotne na całym świecie doświadczają wzrostu poziomu przewlekłych chorób i rosnących kosztów opieki zdrowotnej. Zarówno pacjenci, jak i dostawcy opieki zdrowotnej, domagają się ożywienia usług zdrowotnych, ze zwiększonym naciskiem na indywidualizowaną opiekę skoncentrowaną na pacjencie. Obejmuje to poszerzenie dostępu do produktów, praktyk i specjalistów T&CM. Obecnie ponad 100 milionów Europejczyków korzysta z T&CM, z czego jedna piąta regularnie korzysta z T&CM, a taka sama liczba preferuje opiekę zdrowotną obejmującą T&CM. Jest znacznie więcej użytkowników T&CM w Afryce, Azji, Australii i Ameryce Północnej.

3.1.1 Rynek produktów

Różnorodność przepisów i kategorii regulacyjnych dotyczących produktów T&CM sprawia, że trudno jest dokładnie oszacować wielkość rynku produktów T&CM w różnych Państwach Członkowskich. Jednak dostępne dane sugerują, że rynek ten jest znaczący. Produkcja materia medica chińskiej została oszacowana na 83,1 miliarda dolarów USA w 2012 roku, co stanowi wzrost o ponad 20% w porównaniu z poprzednim rokiem. W Republice Korei wydatki roczne na TM wyniosły 4,4 miliarda dolarów USA w 2004 roku, wzrastając do 7,4 miliarda dolarów USA w 2009 roku. Wydatki własne na produkty naturalne w Stanach Zjednoczonych wyniosły 14,8 miliarda dolarów USA w 2008 roku.

3.1.2 Zapotrzebowanie na praktyki i specjalistów T&CM

Istnieje znaczne zapotrzebowanie na praktyki i specjalistów T&CM na całym świecie. W Australii odwiedziny u profesjonalistów zdrowia komplementarnego, takich jak akupunkturzyści, chiropraktycy i naturopaci, wzrosły znacząco o ponad 30% między 1995 a 2005 rokiem, gdy odnotowano 750 000 wizyt w ciągu dwóch tygodni. Według krajowego badania w Chinach liczba wizyt u tradycyjnych chińskich lekarzy wyniosła 907 milionów w 2009 roku, co stanowiło 18% wszystkich wizyt medycznych w badanych placówkach; liczba pacjentów leczonych metodami TCM wyniosła 13,6 miliona, czyli 16% ogółu pacjentów w szpitalach objętych badaniem. W Demokratycznej Republice Laosu 80% populacji mieszka na terenach wiejskich, w których znajduje się łącznie 9113 wiosek: każda wieś ma jednego lub dwóch tradycyjnych pracowników zdrowia. Łącznie 18 226 tradycyjnych pracowników zdrowia zapewnia znaczną część opieki zdrowotnej dla 80% populacji. W Arabii Saudyjskiej niedawne badanie wykazało, że osoby płacą średnio 560 dolarów rocznie z własnej kieszeni za usługi T&CM.

3.2 Użytkowanie T&CM

Aby opracować politykę opartą na wiedzy dotyczącą T&CM, konieczne jest uzyskanie i analiza następujących informacji: dlaczego ludzie z niej korzystają, kiedy ludzie z niej korzystają, jakie są korzyści, kto ją świadczy i jakie są ich kwalifikacje?

7.1. Dlaczego ludzie korzystają z T&CM?

Wzorce użytkowania T&CM różnią się między Państwami Członkowskimi oraz wewnątrz nich, zależnie od wielu czynników, takich jak kultura, znaczenie historyczne i regulacje. Pomimo braku jednolitego sposobu analizowania wzorców użytkowania, warto rozważyć, w jaki sposób ludzie korzystają z T&CM, uwzględniając trzy ogólne wzorce:

1) Użycie w krajach, gdzie TM jest jednym z głównych źródeł opieki zdrowotnej. Typowe dla tych krajów jest to, że dostępność i/lub dostępność usług zdrowotnych opartych na konwencjonalnej medycynie jest ogólnie rzecz biorąc ograniczona. Powszechne stosowanie TM w Afryce i niektórych krajach rozwijających się można przypisać jego obecności na miejscu i dostępności. Na przykład stosunek uzdrowicieli tradycyjnych do populacji w Afryce wynosi 1:500, podczas gdy stosunek lekarzy do populacji wynosi 1:40 000. Dla milionów ludzi mieszkających na terenach wiejskich, miejscowi uzdrowiciele pozostają ich głównymi dostawcami opieki zdrowotnej.

2) Użycie TM ze względu na wpływy kulturowe i historyczne. W niektórych krajach, takich jak Singapur i Republika Korei, gdzie konwencjonalny system opieki zdrowotnej jest dobrze rozwinięty, odpowiednio 76% i 86% populacji nadal powszechnie korzysta z TM.

3) Użycie T&CM jako terapii uzupełniającej. Jest to powszechne w krajach rozwiniętych, gdzie struktura systemu opieki zdrowotnej jest typowo dobrze rozwinięta, na przykład w Ameryce Północnej i wielu krajach europejskich.

Choć istnieją wspólne motywy leżące u podstaw decyzji o korzystaniu z T&CM, istnieje także wiele różnic między poszczególnymi krajami i regionami. Niektóre badania wykazały, że osoby decydują się na T&CM z różnych powodów, w tym zwiększone zapotrzebowanie na wszystkie usługi zdrowotne, chęć uzyskania większej ilości informacji prowadzącej do zwiększonej świadomości dostępnych opcji, narastające niezadowolenie z istniejących usług zdrowotnych oraz odrodzone zainteresowanie "całościową opieką nad osobą" i zapobieganiem chorobom, które są częściej kojarzone z T&CM. Ponadto, T&CM rozpoznaje potrzebę skupienia się na jakości życia, gdy wyleczenie nie jest możliwe. Na przykład pacjenci trafiają do Royal London Hospital for Integrated Medicine, ponieważ inne metody leczenia zawiodły, jest to ich osobisty lub kulturowy wybór, lub doświadczyli negatywnych skutków ubocznych innych metod leczenia. W Australii wywiady z użytkownikami T&CM również pokazały, że niepowodzenie konwencjonalnych metod leczenia i pragnienie zdrowego stylu życia były głównymi motywami korzystania z T&CM.

W ciągu ostatniej dekady, we wszystkich rodzajach wzorców użytkowania, wzrosło samoopiekowanie się, ponieważ konsumenci decydują się być bardziej aktywni w kwestii własnego zdrowia. Wielu konsumentów sięga po produkty i praktyki T&CM, zakładając, że "naturalne znaczy bezpieczne", co nie zawsze jest prawdą.

7.2. Korzyści wynikające z korzystania z T&CM

Potencjalne oszczędności są istotnym powodem, dla którego osoby decydują się skorzystać z usług T&CM. Na przykład w ramach kontrolowanego losowo badania klinicznego przeprowadzono ocenę ekonomiczną fizjoterapii, terapii manualnej i opieki lekarza ogólnego w przypadku bólu szyi: wyniki wykazały, że grupa poddawana terapii manualnej poprawiała się szybciej niż grupa poddawana fizjoterapii i opiece lekarza ogólnego, a całkowite koszty terapii manualnej (447 euro) wynosiły około jednej trzeciej kosztów fizjoterapii (1297 euro) i opieki lekarza ogólnego (1379 euro). Sugeruje to, że terapia manualna jest skuteczniejsza i mniej kosztowna w leczeniu bólu szyi niż fizjoterapia lub opieka lekarza ogólnego. Innym niedawnym badaniem wskazuje natomiast, że pacjenci, których lekarz pierwszego kontaktu ma dodatkowe szkolenie z medycyny komplementarnej i alternatywnej, mają niższe koszty opieki zdrowotnej i wskaźniki śmiertelności niż ci, których lekarze tego typu szkolenia nie mają. Obniżone koszty wynikały z mniejszej liczby pobytów w szpitalu i mniejszej liczby leków przepisywanych pacjentom.

7.3. Uprawnienia adeptów T&CM

 T&CM może być praktykowane przez lekarzy TM, praktyków CM, lekarzy konwencjonalnych lub innych specjalistów ds. zdrowia. Różne podejścia do regulacji sprawiają, że trudno jest określić całkowitą liczbę praktyków na całym świecie. W wielu krajach rozwijających się, zwłaszcza na terenach wiejskich, praktycy TM są głównymi lub jedynymi dostawcami opieki zdrowotnej w swojej społeczności. W innych krajach praktycy TM mogą być podzieleni na kilka kategorii w oparciu o ich szkolenie/edukację, status rejestracji itp. Na przykład w Indiach istnieją dwie kategorie praktyków TM, w tym 785 185 zarejestrowanych praktyków Ajurwedy, Jogi i Naturopatii, Unani, Siddha i Homeopatii (AYUSH) oraz szacunkowo milion pracowników służby zdrowia społeczności wsi, praktykujących tradycyjne AYUSH (33). Wyniki projektu CAMbrella wskazują również, że dostarczanie T&CM w Unii Europejskiej odbywa się za pośrednictwem około 160 000 praktyków niemedycznych i 145 000 praktyków medycznych (34).

Szkolenie/edukacja dostawców T&CM różni się między krajami. Niektóre kraje prowadzą programy edukacji i szkoleń T&CM w ramach programów studiów dla profesjonalistów zdrowia na poziomie uniwersyteckim. Inne posiadają dobrze rozwinięte systemy edukacji i szkoleń, które obejmują określony rodzaj T&CM.