Działalność lecznicza a zawody ochrony zdrowia

1. Podział ze względu na formalny poziom posiadanej wiedzy

1. Specjalistyczne
   • Lekarz
   • Pielęgniarka
   • Fizjoterapeuta
   • Diagnosta laboratoryjny
2. Średniego personelu ochrony zdrowia
   • Technik masażysta ( uregulowany )
   • Biomasazysta ( nieuregulowany )
   • Bioenergoterapeuta (nieuregulowany )
   • Opiekun osób niepełnosprawnych
   • Akupunkturzysta
   • Chiropraktyk
   • Naturopata
   • Inny średni personel ochrony zdrowia (nieuregulowany)
     • Trener personalny treningu medycznego ( Kinezyterapeuta)
     • Fizykoterapeuta
     • Hydroterapeuta
     • Programator procesu leczenia
3. Niższego personelu ochrony zdrowia
   • Salowa
   • Kierowca karetki i transportu medycznego
   • Rejestratorka medyczna

2. Podział zawodów że względu na dział medycyny

Zawody medyczne można także podzielić ze względu na działy medycyny, którymi się zajmują. Systematyka działów medycyny uwzględnia:

1. Specjalizacje lekarskie
   •  Formalne
     • Pediatra
     • Ginekolog
     • Androlog
     • Pulmonolog
     • Kardiolog
     • inne wymienione w randze ustawy
   • Nieformalne
     • Specjalista zdrowia dziecka
     • Specjalista zdrowia kobiety
     • Specjalista zdrowia mężczyzny
     • Specjalista chorób płuc
     • Specjalista chorób serca i naczyń
     • inne
2. Specjalizacje pielęgniarskie
   • Formalne
     • Inne wymienione w randze ustawy
   • Nieformalne
     • Inne
3. Specjalizacje fizjoterapeutyczne
   • Formalne 
     • Specjalista fizjoterapii
   • Nieformalne
     • Fizjoterapeuta uroginekologiczny
     • Fizjoterapeuta pediatryczny
     • Fizjoterapeuta pulmonologiczny
     • Fizjoterapeuta kardiologiczny
     • Inne
4. Inne, ogólne działy medycyny

• Masaż
• Chiropraktyka
• Zielarstwo i fitoterapia
• Bioenergoterapia
• Medycyna tradycyjna i ludowa
• Tradycyjna medycyna chińska
• Naturopatia
• Klimatologia
• Inne

3. Kwalifikacje osób wykonujących zawód medyczny

Jak można zauważyć na liście średniego personelu ochrony zdrowia wymieniono zawody medyczne, które bezpośrednio oddziaływują na ratowanie, przywracanie i zachowanie zdrowia. Na liście niższego personelu ochrony zdrowia istnieją zawody, które wykonują inne czynności bezpośrednio związane z działaniami medycznymi. 

Na liście widnieją też zawody zgrupowane jako 'inne' co oznacza, że lista ta nie jest zamknięta. Ostatnimi czasy powstały takie nieuregulowane, medyczne zawody ochrony zdrowia jak 'trener personalny treningu medycznego' czy nieuregulowany 'szaman'. Do innego personelu ochrony zdrowia można też zaliczyć zawody wymarłe jak łaziebnik ( wykonujący masaż i zabiegi odnowy biologicznej w łaźni) czy cyrulik ( zajmujący się kiedyś krwi puszczaniem i stawianiem baniek, prostymi zabiegami chirurgicznymi )

Należy zwrócić uwagę , że w definicji osoby, która wykonuje zawód medyczny  rozróżniono dwa rodzaje zdobywania tytułów zawodowych

1. Osobę uprawnioną na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych

2. Osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub określonej dziedzinie medycyny

Ponieważ kwestie zdobywania fachowych kwalifikacji nie są licencjonowane, a słowo kwalifikacje nie jest zdefiniowane ustawowo, zatem nabycie kwalifikacji może odbywać się na różne sposoby w ramach nauki formalnej ale także nieformalnej. 

( Ponieważ kwestie posiadania naturalnego talentu lub daru od Boga również nie są uregulowane prawnie osoby wykonujące zawody paramedyczne często twierdzą, iż posiadają kwalifikacje do wykonywania świadczeń zdrowotnych dzięki naturalnemu talentowi lub darowi od Boga. )

W pojęciu kwalifikacje zawodowe (będącym elementem szerszego pojęcia kwalifikacji danej osoby) mieszczą się cechy osobowości pracownika, jego wykształcenie, doświadczenie zawodowe związane ze stażem pracy. Elementy te mogą wskazywać na praktyczne umiejętności pracownika niezbędne do prawidłowego wykonywania danej pracy.

Kwalifikacje zawodowe lub też kompetencje twarde – rozumiane są jako zestaw wiedzy i umiejętności wymaganych do realizacji składowych zadań zawodowych (w wybranej specjalności). Wynikają z określonych dokumentów (świadectw, dyplomów, zaświadczeń) i stwarzają domniemanie, że legitymujący się nimi człowiek ma odpowiednie kompetencje ( za Jerzy Unolt, Ekonomiczne problemy rynku pracy, Katowice 1999, s. 13. )

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej, kwalifikacje w zawodzie to zestawy oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, pozwalające na samodzielne wykonywanie zadań zawodowych (za Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. z 2016 r. poz. 2094).) Przy czym rozporządzenie odnosi się do kwalifikacji zawodowych szkolnictwa zawodowego a nie kwalifikacji zawodowych uzyskanych w innym toku kształcenia

Warto zwrócić także uwagę na występujące w definicji  sformułowanie ' osoba legitymująca się". Nie ma natomiast informacji w randze ustawy dotyczących trybu wydawania dokumentu legitymowania się. W związku z powyższym można założyć, że  dokumentem, którym osoba wykonująca zawód medyczny legitymuje się dokumentem wydanym przez osoby trzecie ale także samo 'oświadczenie' osoby wykonującej zawód medyczny.

W związku z powyższym osoba, która wykonuje zawód medyczny jest osobą która:

1. Jest uprawnioną na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych i legitymuje się dyplomem szkoły:
   • podyplomowej
   • wyższej
   • średniej
   •  kursu specjalizacyjnego regulowanego prawem
   •  Innych prawnie uregulowanych kursach i szkoleniach
2. Legitymuje  się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub określonej dziedzinie medycyny nabytych w inny sposób w tym:
• Kurs
• Samokształcenie kierowane ( pod okiem mistrza )
• Samodoskonalenie się ( przez samodzielną pracę )
• Natchniony talent
• Wrodzoną intuicję 
• Dar dany od Boga