8. Procedury awaryjne w przypadku utraty przyssania lub uszkodzenia bańki

Bezpośrednie działania na miejscu zdarzenia

1. Natychmiastowe zabezpieczenie pacjenta

   • Przerwij zabieg i uspokój pacjenta, krótkim komunikatem: „Przerwiemy — wszystko w porządku, proszę nie ruszać się”.

   • Upewnij się, że pacjent leży lub siedzi stabilnie; przy nagłej reakcji weź pod uwagę pozycję antywstrząsową (leżąca, nogi lekko uniesione) jeśli wystąpią objawy omdlenia lub silnego zawrotu głowy.

2. Usunięcie uszkodzonej bańki

   • Jeśli bańka straciła przyssanie i odpadła — natychmiast usuń ją z pola pracy, zachowując ostrożność przy ewentualnych ostrych krawędziach (szczególnie szkło).

   • W przypadku pęknięcia bańki szklanej — nie dotykaj odłamków gołymi dłońmi; załóż rękawice ochronne, użyj pincety/miotły i zbierz odłamki do oznakowanego pojemnika na ostre odpady.

   • Przy rozerwaniu bańki silikonowej lub plastikowej — również załóż rękawice i usuń fragmenty, zwracając uwagę na drobne elementy pomiędzy włosami lub fałdami skóry.

3. Ocena obrażeń pacjenta

   • Szybko obejrzyj skórę w miejscu aplikacji: sprawdź czy są rany, otarcia, pęknięcia naskórka lub krwawienie.

   • W razie skaleczeń: zatrzymaj krwawienie jałową gazą, przyłóż ucisk; jeśli krwawienie nie ustępuje w ciągu kilku minut lub jest obfite — skieruj pacjenta do opieki medycznej.

   • W razie obecności odłamków szkła w tkankach (rzadkie, przy dużym pęknięciu) — nie próbuj usuwać głęboko osadzonych fragmentów na własną rękę; zabezpiecz ranę i skieruj do szpitala.

Bezpieczeństwo aseptyczne i postępowanie higieniczne po zdarzeniu

1. Postępowanie z krwią i płynami

   • Jeśli wystąpiło krwawienie, zachowuj zasady dotyczące materiałów zakaźnych: używaj jednorazowych rękawic, masek oczu/gogle przy potrzeby, zbierz skażone materiały do pojemnika na odpady zakaźne.

   • Oczyść skórę pacjenta delikatnie solą fizjologiczną, osusz jałowym gazikiem i nałóż odpowiedni opatrunek.

2. Dezynfekcja pola i sprzętu

   • Zdezynfekuj wszystkie powierzchnie, które mogły zostać skażone (stół, leżanka, pomoce). Użyj rekomendowanych środków powierzchniowych (zgodnych z instrukcją producenta).

   • Uszkodzony sprzęt wycofaj z użycia; nie próbuj naprawiać urządzenia natychmiast przy pacjencie.

3. Postępowanie z odpadami

   • Odłamki szkła i ostre elementy umieść w pojemniku na ostre odpady; zużyte rękawice, gazy i opatrunki do pojemnika na odpady zakaźne.

   • Zaznacz czas i rodzaj utylizacji w dokumentacji gabinetu zgodnie z procedurami.

Diagnostyka przyczyny utraty przyssania / awarii i szybkie rozwiązania techniczne

1. Szybkie sprawdzenie przyczyny

   • Skontroluj, czy skóra pacjenta była sucha czy tłusta; resztki olejów, potu lub kosmyki włosów mogą powodować utratę przyssania.

   • Sprawdź stan krawędzi bańki: pęknięcia, zarysowania, deformacje, zabrudzenia.

   • Upewnij się, że pompka (manualna lub elektryczna) była właściwie podłączona i szczelna; sprawdź wężyki i zawory.

2. Doraźne naprawy i alternatywy

   • Przy drobnym nieszczelnym połączeniu (np. szybkie odessanie) — przełóż bańkę ponownie po oczyszczeniu skóry i desynfekcji, użyj innego rozmiaru bańki, jeśli to konieczne.

   • Jeśli bańka pękła — natychmiast zastąp ją bańką zapasową. W praktyce zawsze powinna być dostępna zapasowa kompletacja baniek i pomp.

   • W przypadku awarii pompy elektrycznej — przerwij użycie i przejdź na pompę manualną, jeśli jest dostępna i jeśli operator jest przeszkolony; jeżeli nie — odłóż dalszą terapię i zaplanuj ponowną wizytę.

3. Kontrola jakości i wycofanie sprzętu

   • Oznacz sprzęt jako uszkodzony i umieść w strefie do naprawy; zgłoś zdarzenie do osoby odpowiedzialnej za sprzęt i serwis (zgodnie z procedurą placówki).

   • Skompletuj informacje o numerze seryjnym urządzenia, dacie zakupu i ostatnim przeglądzie technicznym.

Komunikacja z pacjentem, dokumentacja i zgłaszanie zdarzenia

1. Komunikacja

   • Przekaż pacjentowi prostą i spokojną informację o tym, co się stało i jakie kroki zostały podjęte (ochrona, oczyszczenie, opatrunek, dalsze rekomendacje).

   • Zaproponuj krótki okres obserwacji (np. 10–20 minut) lub umów kontrolę telefoniczną następnego dnia, jeśli wystąpią niepokojące objawy.

2. Dokumentacja

   • Wypełnij kartę zabiegu z dokładnym opisem zdarzenia: rodzaj i numer bańki, dokładny czas, opis uszkodzenia, podjęte działania, zastosowane opatrunki, rekomendacje dla pacjenta, podpis terapeuty.

   • Jeśli doszło do skaleczenia lub ekspozycji na krew, postępuj zgodnie z procedurami zgłaszania ekspozycji (profilaktyka poekspozycyjna, kontakt z lekarzem, ewentualne testy).

3. Zgłoszenie

   • Zgłoś zdarzenie według wewnętrznych procedur (rejestr zdarzeń niepożądanych) oraz, jeśli wymagane, do odpowiednich organów nadzoru lub ubezpieczyciela.

   • Jeśli uszkodzenie urządzenia wskazuje na wadę produkcyjną, rozważ zgłoszenie producentowi i ewentualne wycofanie partii sprzętu.

Zapobieganie — procedury prewencyjne i kontrola rutynowa

1. Lista kontrolna przed każdą sesją

   • Stan bańek (pęknięcia, deformacje), szczelność połączeń, czystość miejsca aplikacji, dostępność zapasowych baniek i sprzętu.

   • Kontrola pomp (jeśli elektryczna — test funkcji pracy i alarmów), węży i zaworów.

2. Konserwacja i przeglądy

   • Regularne przeglądy techniczne (zgodnie z instrukcją producenta) i bieżące wpisy w dzienniku serwisowym.

   • Wymiana elementów jednorazowych i określenie cykli użytkowania dla elementów wielokrotnego użytku.

3. Szkolenia i scenariusze awaryjne

   • Przeprowadzanie regularnych ćwiczeń zespołowych z symulacją awarii (utrata przyssania, pęknięcie bańki, awaria pompy).

   • Utrzymywanie procedur BHP i pierwszej pomocy aktualnych w miejscu pracy.

Krótki przykład

Podczas sesji masażu bańkami z użyciem pompki ręcznej terapeuta zauważył gwałtowny spadek ciśnienia — jedna z plastikowych baniek nagle zmiękła i opadła. Terapeuta natychmiast:

1. Zdjął bańkę, uspokoił pacjenta i sprawdził skórę — brak uszkodzeń.

2. Obejrzał krawędź bańki — zauważył drobny pęknięcie przy sprężynie złącznej.

3. Zastąpił uszkodzoną bańkę zapasową, odkażył pole i kontynuował zabieg przy zmniejszonym podciśnieniu, notując zdarzenie w karcie zabiegu i oznaczając uszkodzony sprzęt do utylizacji.

Krótkie ćwiczenie praktyczne (warsztat)

1. Scenariusz: w trójkach — A (pacjent), B (terapeuta), C (obserwator). Zaaranżujcie symulację: podczas trwania „zabiegu” terapeuta (B) nagle otrzymuje sygnał od „pacjenta” (A) że bańka spadła.

2. Zadania terapeuty (B):

   • Natychmiast zdjąć lub zabezpieczyć bańkę, złagodzić sytuację u pacjenta, skontrolować skórę i usunąć ewentualne niebezpieczne elementy (np. kawałki tworzywa).

   • Wykonać szybki check-list: rękawice, opatrunek, stożek na odpady, zapasowa bańka.

   • Udokumentować zdarzenie w uproszczonej karcie zdarzenia.

3. Zadania obserwatora (C): ocenić czas reakcji, poprawność działań aseptycznych, sposób komunikacji z pacjentem i kompletną dokumentację.

4. Rotacja ról i krótkie omówienie: co można było zrobić lepiej (np. wcześniejsze przygotowanie zapasowych baniek, szybsze zabezpieczenie pola, precyzyjniejsza komunikacja).

Ćwiczenie rozwija umiejętność szybkiej i uporządkowanej reakcji, poprawia komunikację z pacjentem i umacnia rutynę dokumentacyjną — wszystkie elementy kluczowe przy zdarzeniach awaryjnych związanych z utratą przyssania lub uszkodzeniem bańki.